Ытык дьоммут туһунан өйдөбүл сүтүө-симэлийиэ суохтаах

Чурапчытааҕы ОДьКХ – улууска биир улахан хаһаайыстыбаннай тэрилтэ. Бу тэрилтэ биһиги улууспутугар 1959с. тэриллэн үлэлиир. Эһиил 65 үбүлүөйдээх сылын бэлиэтиибит. Дьэ, бу сыллар устата төһөлөөх элбэх үлэһит үлэлээн-хамсаан ааспыта буолуой?! Элбэх дьиэ кэргэн династиялара да аҕыйаҕа суохтар. Оройуоҥҥа, кэлин улууска биллэр улахан салайааччылар үлэлээбиттэрэ.

Тэрилтэ бу кэмнэр устата аата хаста да уларыйа сырыттар, үлэтин хайысхата биир – дьон олоҕун уйгутун тупсарыы, ыраастааһын, тутуу этэ. 2003с. бүтэһиктээхтик уларыйан, ОДьКХ судаарыстыбаннай унитарнай тэрилтэ диэн ааттанан, социальнай эбийиэктэри, нэһилиэнньэни сылааһынан хааччыйыы эппиэттээх, ыарахан хайысхатын ылыммыта.

Билигин тэрилтэҕэ 400-чэкэ киһи үлэлиир. Урукку үлэлээн ааспыт көлүөнэни солбуйан, саҥа эдэр бэтэрээннэр тахсан иһэллэр. Элбэх эдэр ыччат билигин үлэ үгэнигэр үлэлии-хамсыы сылдьаллар.

Бу хаартыскаҕа тэрилтэ тэриллибитэ 30 сылын бэлиэтээн, Хондуга бэлиэ сэргэ туруорбуттар. Көрө олорон саныыбын ээ – бэйэлэрин кэмнэригэр үлэ бөҕөнү үлэлээбит, тэрилтэ сайдыытыгар дьоһун кылааттарын киллэрбит ытык дьоммут бу олороллор. Кэм кэрдии ааһан, олох  тулхадыйбат сокуонунан кинилэртэн үгүстэрэ билигин биһиги кэккэбитигэр суохтар. Ол да буоллар, ытык дьоммут туһунан өйдөбүл билигин кинилэр үлэлэрин-хамнастарын салгыыр бэтэрээннэргэ, эдэр ыччакка сүтүө суохтаах.

Арассыыйаҕа Педагог уонна уһуйааччы, өрөспүүбүлүкэҕэ Үлэ, улууска Ытыктабыл, Чурапчы нэһилиэгэр Нэһилиэк  сыллара биллэриллэн,  маныаха туһуламмыт улахан тэрээһиннэр, үлэ-хамнас ыытыллар. Ити хамсааһын чэрчитинэн, бу күннэргэ ОДьКХ тэрилтэтин бэтэрээннэрэ, билигин үлэлии сылдьар үлэһиттэр түмсэн, тэрилтэбит 30 сылыгар ананан туруоруллубут Ытык сэргэҕэ тиийэн, арчылаан, тулатын ыраастаан, хомуйан, бөҕө-таҕа гына күрүөлээн, ытыктабыл бэлиэтин – сибэкки дьөрбөтүн уурдубут. Эһиил тэрилтэбит 65 сылын көрсө, салгыы өйдөбүнньүк, кэриэстэбил, ытыктабыл үлэлэрин салгыырга сүбэлэһэн тарҕастыбыт.

Иван Макаров.