Уонтан тахса сыл диэн балачча уһун кэм буолар. Өскөтө олорон, үлэлээн бараҥҥын туох да бэлиэтэ суох хаалбыт буоллаххына, күннээҕи кыһалҕаҕын эрэ толорунан кэлбит буоллаххына, кини өссө уһаан биэриэ. Оттон нуустаҕын ууран үлэлээн, бүгүн бэҕэһээҥҥитээҕэр үчүгэйдик үлэлээтэххинэ, сарсын өссө тэптэн үлэлиэм, өйүүн өссө күүрэн биэриэм диэн санааны ылыннаххына, ол үлэҥ кырдьык да хонук, сыл ахсын көрдөрүүтэ көбүччү буолан истэҕинэ, дьэ оччоҕуна, ити үтүө үлэ өрөгөйдөөх сыллара кыайыы кынаттанан, ситиһии эркээйилэнэн кэлэн ааспыттара биллибэккэ хаалыа. Дьоһун дьыл хонук итини этэллэр эбээт!
Итинник санаабыта буолуо дуо, Харитина Гаврильевна Слепцова? Кини оччотооҕуга Субуруускай аатынан сопхуос Болтоҥотооҕу отделениетыгар ыанньыксыттаабыта уон үһүс сылыгар баран эрэрэ. Хара маҥнайгыттан туппут ынаҕыттан 17 саастаммыт аҕыс сүөһүтүн илдьэ сылдьара. Кырдьыга да уон тарбаҕынан ынах биэрэр үүтүн ыан куугунатара, ынах үүттэнэр ньыматын биэс тарбаҕыныы билэрэ, кинини көрүүнү-истиини бигэтик баһылаабыт буолан, ол кырдьаҕас ынахтарыттан биэдэрэнэн үүтү ылара. 1969 сыл от ыйыгар ыытыллыбыт хонтуруолунай ыамҥа уон сэттэ саастаах Өрүөстээх диэн ынаҕа күҥҥэ 15,8 киилэ үүтү биэрбитэ. Эмиэ итиччэлээх Мааны кыыс диэн ынахтан 15,4 киилэ үүтү ылбыта.
Өссө биир холобуру аҕалыахха. Соҕотох 1962 сылтан аахтахха, туппут ыанньыктарыттан биирдэ да ынаҕа кытараабатах. Барыта 102 ньирэй төрөөбүтүн, биири да өлөрбөккө-сүтэрбэккэ, тыыннаахтыы туттаран кэлбитэ. Ити дьыл ынах асхыттан 1729 киилэ үүтү ыабыта. Үлэтигэр үрдүк ситиһиитин, үчүгэй киһи дэтэрин туоһутунан киниэхэ коммунистическай үлэ удаарынньыгын аата өссө 1964 сыллаахха иҥэриллибитэ буолар.
Кэлин Харитина Гаврильевна, Силистээх ыччат-комсомольскай ферматыгар старшайдаабыта. Манна алта иллээх, үлэҕэ көхтөөх дьүөгэлиилэр үлэлииллэрэ. Комсомолкалар Мария Толстякова, Христина Ефремова, Евдокия Седалищева уонна Зоя Местникова ситии-хотуу аттестааттаах фермаҕа кэлбиттэрэ.
1969 сыл тоҕус ыйдарын кирбиитэ ферма үрдүнэн 4,3 бырыһыан аһарыллыбыта, ынахтан 1395-тии киилэ үүт ыаммыта. Оттон кыргыттар ити тоҕус ыйдарга төрдүөн сыллааҕы былааннарын толорон хоһуун үлэһиттэр буолалларын көрдөрбүттэрэ.
Старшай ыанньыксыт ферма бас-көс киһитэ, салайааччыта буолар. Ити эппиэтинэһи Харитина Гаврильевна чиэстээхтик толорон кэлбитэ. Кини ити дьылга сүрүн сыалынан-соругунан – ынах ахсыттан 1800 киилэ үүтү ыаһын этэ. Ол онтун сыл тоҕус ыйын түмүгүнэн, графигы таһынан валовойунан центнертэн ордук үүтү ыан туттарбыта.
Кыстык хотонноругар киирэн баран Силистээх ыанньыксыттара эбии аһылыгы бэлэмнээһини өссө эбэн биэрбиттэрэ. Күн аайы солуурунан көөнньөрбөнү оҥорон ынахтарыгар сиэтэллэрэ. Ыанньыксыттар Степан Аржаков аатынан сопхуос үлэһиттэрин ыҥырыытын истиҥник өйүүллэрэ уонна бэйэлэрин үлэлэригэр күннээҕи салалтаҕа ылыналлара.
Улуу сирдьит В.И. Ленин төрөөбүтэ 100 сылын үбүлүөйүгэр сопхуос уонна оройуон биир бастыҥ ыччат-комсмольскай фермата өссө кэрэ ситиһиилэрдээх тиийбитэ.
Сэмэн ЖЕНДРИНСКЭЙ