“Ыстаал хайдах хатарыллыбыта” диэн кинигэни аахпатах киһи ахсаннаах буолуо. Аҕа дойдуну көмүскүүр Улуу сэрии иннинэ Чурапчы 7 кылаастаах оскуолатын туйгун үөрэнээччитэ Алеша Картузов итинник кинигэнэн бириэмийэлэммитэ. Оччолорго табаарыстара ымсыырбыттара да этэ! Улахан күндү наҕараада быһыытынан сыаналаабыттара уонна уларса сылдьан аахпыттара.
Алеша үөрэх бастыҥын тэҥэ чулуу ыспарсымыан этэ. Хайыһарга уонна бэлэсипиэккэ оскуолатын ааһан бүтүн оройуон чиэһин көмүскүүрэ, улаатан да баран ити дьарыгын бырахпатаҕа уонна өрөспүүбүлүкэҕэ тиийэ биллэр ыспарсымыан аатын ылбыта. Оттон кини үтүө сабыдыалынан аллаах хайыһары мииммит биһиги уолаттарбыт Сеня Константинов, Ганя Чичигинаров эмиэ кини курдук өрөспүүбүлүкэ чөмпүйүөнүн аалай лиэнтэтин иилинэр чиэстэммиттэрэ.
Биһиги, билиҥҥи көлүөнэ дьон, кини ураты уонна дэгиттэр дьоҕурдааҕын сөҕүөхпүтүн сөҕөбүт. Алексей Картузов кырааска эҥинэ бэйэлээх толбонунан уруһуйдаан дьэргэппит Ийэ дойдубут биллиилээх дьоннорун, диэйэтэллэрин мэтириэттэрэ өр сылларга Култуура дьиэлэрин киэргэтэн турбуттара. Кини сатаабатаҕа диэн суоҕун кэриэтэ этэ – чаһыттан радиоприемникка, матассыыкылга тиийэ хасыһар, абырахтыыр, оҥорор мындыр киһи буолар.
Алексей Дмитриевич үйэ чиэппэрин устата киинэ үлэһитин, идиологическай үлэ фронун байыаһынан быһыытынан биллэр. Ити уһун кэмҥэ бэйэтин таптыыр идэтигэр бэрт элбэх эдэр ыччаты ииппитэ. Оттон хайдах курдук дьоһуннаах үлэһитин туоһулуур Бочуотунай грамоталарыгар, ССРС кинематографиятын туйгуна диэн бочуоттаах аатыгар үлэһит киэнэ килбиэнин кэрэһэлиир икки үрүҥ көмүс мэтээллэрдээҕэ. Онтон биирдэһигэр улуу сирдьит Ленин мөссүөнэ баар.
Үлэ, сэрии бэтэрээнин оройуон оскуолаларын кылаастарыгар оччотооҕуга үгүстүк көрсүөххэ сөп этэ. Онно албан аат уруоктарыгар хорсун буойун бойобуой олоҕуттан, чулуу ыспарсымыан бэлэсипиэт суолугар, хайыһар ыллыгар көрдөрбүт ситиһиититтэн сэһэргиирин оҕолор сүрдээҕин сэҥээрэн истэллэрэ, кини түөһүгэр килбэҥниир бойобуой наҕараадаларын сүгүрүйэн олорон көрөллөрө.
Киносеть оройуоннааҕы дирекциятын слесарын, коммунистическай үлэ удаарынньыгын, биир бастыҥ уопсастыбанньыгы, биэс оҕо амарах аҕатын Алексей Дмитриевич Картузов аатын бииргэ үлэлээбит табаарыстара күн бүгүҥҥээҥи диэри ытыктаан ааттыыллар. Ол да иһин оччоттон баччаҕа диэри кини туһунан үгүс үтүө тыллар этиллэллэр.
Сэмэн ЖЕНДРИНСКЭЙ