Соловьев нэһилиэгэр дьаһалта үлэтин отчуота буолла

Соловьев нэһилиэгэр Чурапчы улууһун дьаһалтатын 2024 сыллааҕы үлэтин отчуоттуур мунньах тохсунньу 21 күнүгэр норуот айымньытын дьиэтигэр ыытылынна. Улуус баһылыгын социальнай боппуруостарга солбуйааччыта Мария Кронникова салайааччылаах дэлэгээссийэ сырытта. Сыл түмүгүнэн оҥоһуллубут видеону көрүү кэннэ дакылааты Мария Филипповна оҥордо. Дьон-сэргэ кэлиитэ көхтөөх, саала иһэ толору. Мырылалар үксүн тыа хаһаайыстыбатыгар, доруобуйа харыстабылыгар, ветеринарияҕа, ОДьКХ эйгэтигэр үгүс ыйытыыны биэрдилэр, сөптөөх хоруйдары ыллылар. Маны тэҥэ бэйдиэ сылдьар ыттарга сыһыаннаах, тыа сирин түөлбэлэрин тутулларыгар уларытыы киллэриэхтээх саҥа киирээри турар сокуон тула, нэһилиэккэ кэлэн туруоруллуохтаах дизель туһунан интэриэһиргээн туоһуластылар итиэннэ Туоллума муостатын, ходуһа күрүөлэрин өрөмүөнүн, интэринээт, тренер үлэтигэр көрсөр кыһалҕаларыгар тиийэ олохтоох боппуруостар көрүлүннүлэр.
Мантан барытыттан саамай сытыытык турар кыһалҕа Мырылаҕа сиэстэрэлэр суохтарынан, балыыһа сытыаран эрэ эмтиир эрэсииминэн үлэлээбэккэ турара буолар. Манна киин балыыһа бэрэстэбиитэлэ Александр Коркин: «Үлэһит штата баар, быһыллыбакка турар, онон исписэлиис көстөр түгэнигэр, үлэлэтэр кыах толору баар»,-диэн хоруйдаабытын  олохтоохтор үөрэ иһиттилэр. «Билигин Дьокуускайдааҕы мэдиссиинэ колледжын Чурапчытааҕы салаатыгар орто анал үөрэххэ үөрэнэ сылдьар устудьуоннар бүтэрдэхтэринэ, Мырылаттан бэйэтиттэн үөрэнэ сылдьар ыччаттар үлэлии кэлиэхтэрин сөп»,-диэн тоһоҕолоото Александр Иннокентьевич. Этиилэргэ бу боппуруоска Анатолий Христофоров санаатын үллэстэн туран нэһилиэк дьоно илии баттаабыт суруктарын улуус баһылыгар тиэрдэргитигэр диэн туттарда.

Үөрэхтээһин эйгэтиттэн: «2026 сыл кулун тутарыгар Мырыла оскуолата төрүттэммитэ 100 сыллаах үбүлүөйэ буоларынан, улуус таһымыгар хамыыһыйа тэриллэн, сөптөөх дьаһал ылыллан, үлэ-хамнас барара буоллар» диэн көрдөһүүлэрин тириэртилэр итиэннэ: «Атын улуустар холобурдарын көрдөххө, оскуола саастаах оҕолортон саҕалаан ыччаттарга бизнес-бырайыактарынан көмө үп көрүллэр эбит, оннук кыах биһиги улууспутугар баар буолуо дуо?»,-диэн ыйыттылар.  Оскуола бэлиэ даататын көрсө, биллэн турар, улуус өттүттэн эрдэттэн анал хамыыһыйа тэриллэн үлэлиирин туһунан Мария Филипповна эрэннэрдэ. Бизнес стартап өттүгэр улуус баһылыгын тыа хаһаайыстыбатыгар солбуйааччыта Анжелика Неустроева: «Мин билэрбинэн, Горнай улууһугар агростартап хайысхатынан 14-тэн 25 саастарыгар диэри эдэр дьон бэйэ дьыалаларын арыйалларыгар, сайыннаралларыгар өйөбүл быһыытынан 200 тыһыынча биэрэн саҕалаабыттара. Биһиги улууспутун ылан көрдөххө, «Уйгу туоната» диэн бэйэ оҥорон таһаарыы территориятын сайыннарыыга анал бырагыраама үлэлииригэр от ыйыгар сөбүлэҥ түһэрсэн, быйыл бу хайысхаҕа тэрээһиннээх, бааһынай хаһаайыстыбалар, урбаанньыттар да өттүлэринэн үлэ күүскэ барыаҕа. Манна түөрт нэһилиэк резидент быһыытынан киирбиттэрэ: Соловьев, Болугур, Чурапчы, Мугудай. Биирдиилээн биһигини кытта бу бырагырааманан үлэлэһэбит диэн инвест бырайыагынан кыттарга илии баттаспыт дьон 10 сыл устата нолуокка чэпчэтиинэн туһаныаххыт, кредит бырыһыанын толуйууга уо.д.а. көмө көрүллүө уонна улуус дьаһалтатын өттүттэн эмиэ өйөбүл араас көрүҥэ баар буолуо. Мин билэрбинэн, Мырылаттан Күннэй Тимофеева, Виктор Петров резидент быһыытынан киириэхтэрин баҕараллар. Эһиги нэһилиэккит сир-уот, үүнүү, эбии аһылык да өттүнэн барытынан эппиэттиир буолан тыа хаһаайыстыбата сайдарыгар толору кыах баар, онон олорон хаалбакка, көрүллэр бырагыраамаларга киирсэн иһиҥ диэн ыҥырабын»,-диэтэ. Быйыл Мырылаҕа тыа хаһаайыстыбатыгар көмө баһаам оҥоһуллубут: 4 «Беларусь» трактор кэлбит, 2 «Агростартап» бырагырааматынан Грант ылыллыбыт, 1 хотону кытта икки техникэ көрүллүбүт. Маны таһынан олохтоохтор «Чурапчы» ТХПК үлэтин-хамнаһын, үүт туттарыытыгар, сүөһү төбөтүгэр көрүллэр харчы, оттуур сири дулҕаттан ыраастааһын, кэҥэтии туһунан туоһуластылар.

Биир уопсай дьүүллэһиигэ турбут боппуруоһунан босхо сылдьар ыттар тустарынан буолла. Дьон хаһаайыннаах эрээри босхо сылдьар ыттары хайдах гыныахтаахтарын интэриэһиргииллэр, маннык ыт оҕолорго, дьоҥҥо кутталы үөскэтэр түбэлтэлэрэ баарын бэлиэтээтилэр, бу түгэҥҥэ ыт хаһаайына туох миэрэҕэ тардылларын ыйыталастылар. Манна ветеринария исписэлииһэ туһааннаах сокуону билиһиннэрдэ, олохтоох дьаһалта өттүттэн хонтуруол баар буолуохтааҕын, бу хайысхаҕа үлэ барыахтааҕын тоһоҕолоото.

Ааспыт сылга улууспут нэһилиэктэрин барытын долгуппут «КлиКра» сокуон барылын туһунан соловьевтар улуус мунньаҕын бэрэссэдээтэлиттэн Яков Оконешниковтан ыйыттылар. Яков Павлович территория чааһыгар уларыйыы киирбэтин, нэһилиэктэргэ дьокутааттар суох буолалларын, баһылык туох диэн ааттанара быһаарылла илигин, бу сокуон быйыл киирэ охсубатын кылгастык билиһиннэрдэ.

Түмүккэ Мырыла олохтоохторо улуус дьаһалтатын 2024 сыллааҕы үлэтин сөптөөҕүнэн 100 бырыһыан сыаналаатылар.

Наталья Сибирякова, ааптар хаартыската, видеота