Саха төрүт үгэстэрин сөргүтүүгэ иһит туһунан суруй диэн көрдөспүттэрэ. Бэҕэһээ биир дойдулаахтарым Ил Дархан стипендиятын ылбыттарын истэн, иэйиим киирэн суруйдум.
Саха иһитэ -ыаҕас
Ардах кэнниттэн
Куйаас күҥҥэ
Чараҥы кэрийэн,
Хатыҥ мастан
Үчүгэйин, ырааһын
Сыныйа көрөн,
Талбыт хатыҥар
Сөҥөн тохтуура.
Харыстаан сэрэнэн
Туоһун чинчийэн,
Илиитин иминэн
Бигээн үөрэтэн,
Ботугураан кэпсэтэн ,
Көрдөһөн-ааттаһан,
Сытыы саха быһаҕынан
Хастаан ылар буолара.
Иһити тигэр
Үтүөкэн дьарыктаах,
Сайдам санаалаах
Саха дьахтара
Дьиэтигэр аҕалаат,
Субатын ыраастаан,
Өҥнөрүнэн арааран,
Суол-суол суулуура.
Сөрүүн сиргэ
Саппанньаҕа
Уура сылдьан,
Иллэҥэр быыс
булан,
Иэйиитэ киирдэҕинэ
Туостарын бэрийэн,
Биир-биир наардаан,
Ииһин саҕалыыра .
Туос олус күндүтэ .
Барытын туһаҕа таһаарар
Сүрүн соруктаах
Кырыйар буолара .
Куобах уоһа суох өттүн
Сап-саһархай
сырдык туоһу
Ыаҕаска талан ылара.
Иистэниэн иннинэ
Сылгы сиэлин
Сууйан-тараан,
Ситии хатар үлэтэ
Сыралаах дьарык этэ.
Кыһаллан-мүһэллэн
Өһүллүбэт чиҥ гына
Хатан таһаарыы
Туспа саталы ирдиирэ.
Сиэли тыытыы ,
Өҥнөрүнэн араарыы,
Наардаан ууруу ,
Маҥан, хара сиэллэри
Хатыйа хатан
Эриэн гына өрүү
Ыаҕас быатыгар
Көстүүтэ үчүгэйэ.
Ыаҕаһын иитигэр
Үрэххэ киирэн
Үөт маһы кэрийэн,
Көнө дьылыгыр
Имигэс сүрүннээх
Тостубат үөтү
Кыраҕытык талан,
Быһан ылара.
Дьиэтигэр аҕалаат,
Талаҕын субатын
Кылбаччы ыраастаан ,
Ортотунан хайытан,
Төгүрүтэ тутан,
Ыаҕас иитэ оҥорон,
Кэлгийэн баран
Хатара уурара.
Ыаҕаһын икки хос туоһунан
Тас өттүн туһунан,
Ис эркинин туһунан
Тигэн бүтэрээт,
Саһархай өттүлэринэн
Халыҥата хос угара.
Бөҕө-таҕа буоллун диэн
Хараҥа өҥнөөх туоһунан
Икки эбэтэр үс
Ии тигэн төгүрүччү
Уобуруччу кэтэрдэн,
Ыаҕас өссө киэргэнэн
Көстүүтэ тупсара.
Ыаҕас түгэҕэ
Икки хос туос .
Эркинигэр холбуурга
Атын өҥнөөх туоһунан чиҥэтэн,
Бүүрүгүн халыҥата тутан,
Тэстибэтигэр кичэйэн,
Төгүрүччү тигэллэрэ.
«Бөҕө -таҕа оҥоһуулаах
Уһун үйэлээх буолан,
Ааппын ааттатаар !»-диэн
Иистэнньэҥ барахсан
Үлэтин бүтэрэн
Сылаатын умнан ,
Сүргэтэ көтөҕүллэн,
Ис-иһиттэн үөрэрэ.
Саар ыаҕас ,
Ынах ыыр ыаҕас,
Сир астыыр оҥоойук,
Олус үчүгэй тигиилээх,
Аһы кутарга, хаһаанарга буортута суоҕа,
Абырала элбэҕэ.
Ыйааһына чэпчэкитэ
Эргиччи эриэккэс.
Саха ыалын
Сүрүн иһитэ
Норуот таптала
Туос ыаҕас
Үйэлэри уҥуордаан
Кэлбитэ үчүгэйиэн!
Саха дьахтара
Саталын, мындырын ,
Кыһалҕаҕа эриллэн ,
Эриэккэс иһити
Ыаҕасчааны айбытын
Ама хайа омук
Сөҕө биһирии
Көрбөт буолуой ? !
Саха хааннаах
Киэн туттар
Кэрэхсии көрөр
Күндү иһитэ
Ыаҕаспыт суолтатын,
Урукку кэмҥэ
Өрүһүйбүт өҥөтүн
Өрүүтүн өрө тутун!
Үүнэр кэнчээри
ыччат дьоммут
Норуот төрүт иһитин
Ыаҕас,ыаҕас барахсаны
Биһириирэ элбээтин!
Саха ыалын ахсытын
Харысхал мал тэҥэ
Араҥаччылыыр аналланан
Дэлэйдэр дэлэйдин!
Сэҥээрэ