Өссө 2022 сыллаахха Саха сиригэр түргэнник ситэр салааны сайыннарыыга туһуламмыт, көтөрү иитэр дьиэ кэргэн фермаларын тэрийии туһунан дьаһал СӨ Бырабыыталыстыба сүрүн соругунан буолбута.
Оччотооҕуга СӨ Бырабытаалыстыбатын бэрэссэдээтэлэ Андрей Тарасенко: “Хааһы, куһу, онтон да атын көтөрдөрү иитии туһунан этиллэр. Билиҥҥитэ аграрийдары кытары Саха Сиригэр маннык фермалары арыйан үлэлэтиигэ бырайыак бэлэмниибит. Маннык бородууксуйаны атыылаһарга баҕалаахтар бааллар”, — диэн эппитин күн-бэҕэһээ курдук өйдүүбүт.
Оттон Болугур нэһилиэгин олохтоохторо Софья Славична уонна Валентин Исакович Диодоровтар бэйэлэри күүстэринэн булан-талан, сип-панель матырыйаалынан 4 даҕаны 9-таах дьиэ кыылын иитэр дьиэни туттаннар, сымыыттыыр кууруссаны иккис кыһыннарын иитэн туруораллар.
“Аан бастаан саҕалыырбытыгар биэс кууруссаны, чоппууска эрдэхтэринэ атыылаһан ылбыппыт. Дьэ ол онтон саҕалаан бэйэм инкубациялаан таһааран иитэ сылдьабын. Ломан браун, хайсекс, леггорн, барковская бравистая диэн сымыыттыыр (несушка) боруодалары иитэбин. Билигин уопсайа 80 кууруссалаахпыт. Күннэтэ 60-тан тахса сымыыт ылан ким наадыйарынан атыылаан бурдуктарын атыылаһабыт. Итини таһынан нэһилиэнньэҕэ индюк, бройлер, хаас атыылыыбын, маны барытын бэйэм инкубатордаан таһаарабын. Маҥнай бэйэбит сиирбитигэр эрэ диэн тэриммиппит, ол гынан амсайан баран “тоҕо дьоммут-сэргэбит бэйэлэрэ эбии дохуоттаныа суохтаахтарый” диэн санааттан, “амтаннаах бэйэ аһын сиир ордук” диэммит ол онтубутун рекламалаан чоппуускалар эрдэхтэринэ атыылыыбыт.
Үлэ буолан баран олус элбэх сыраны эрэйэр. Кууруссаларга сөптөөх аһылыктара (рацион) табылыннаҕына уонна сырдыктара сууккаҕа 14-15 чаас устата баар буоллаҕына элбэхтик сымыыттыыллар. Бурдугу таһынан эбии балыгы, эт көөбүлэ (распиловкаттан ылабыт), кукурууза, эбиэс, сэлиэһинэй бурдук, хаппыыста, хортуоппуй хаҕа, сенаж оту сиэтэбит. Эбии добавкалар тустарынан эттэххэ мясокостнай бурдук, жмых подсолнечнай, муора уонна өрүс ракушкалара, сиэниллэр доруоһаттан уонна белковай битэмиин сиэтэбит.
Онон күннэтэ сымыыттаан үөрдэллэр, бэйэлэрин астарын хааччыналлар. Бу дьыаланан киһи улаханнык барыһырбатар даҕаны бэйэбит санаабытыгар олус интэриэһинэй уонна онтон саамай кылаабынайа сибиэһэй эти, сымыыты күн аайы сиибит. Быйылгыттан саҕалаан цесарка иитэн боруобаланан көрүөм, сымыыта аллергическай реакция биэрбэт, оҕо аһылыгар барсар диэн уонна онтон этэ минньигэһинэн биллэр көтөр буолар. Көрөргө-харайарга боростуой, оҕуруот үөнүн сиир ол эрээри оҕуруоту олох тыыппат диэн суруйаллар. Боруобалаан көрүөхпүт”, — диэн иллээх-эйэлээх дьиэ кэргэн тутаах киһилэрэ Софья Славична, түбүктээх үлэтиттэн быыс булан олус үчүгэйдик кэпсээтэ.
Инники өттүгэр дьоннорун-сэргэлэрин туһугар бэйэлэрин дьоҕус хаһаайыстыбаларын сайыннарар баҕалаах Диодоровтар дьиэ кэргэттэригэр ситиһиини баҕарыаҕын.
Сэмэн ЖЕНДРИНСКЭЙ