Москуба анныттан Берлиҥҥэ диэри сэрии уот холоругун ортотунан ааспыттар, үтүмэн үгүс өлүүнү-сүтүүнү илэ харахтарынан көрбүттэр, хабыр хапсыһыыларга кыа хааннарын тохпуттар, Европа дойдуларын норуоттарыгар көҥүлү аҕалсыбыттар, Улуу Кыайыы өрөгөйүн көрбүттэр-билбиттэр ортолоругар Прокопий Иванович Диодоров эмиэ баара.

Кини кыргыһыы хонууларыгар көрдөрбүт эр санаатын уонна хорсун сырыыларын иһин Кыһыл Сулус уордьанынан, “Хорсунун иһин”, “Берлини ылыы иһин” о.д.а. бойобуой мэтээллэринэн наҕараадаламмыта.

Прокопий Диодоров (уҥаттан бастакы) фроннааҕы доҕотторун кытта

Прокопий Иванович албан ааттаах генерал Доватор 2-с кавалерийскай куорпуһун 4-с дивизиятын байыаһа этэ. Кини фроннааҕы олоҕун туһунан тастыҥ быраата, суруйааччы Феоктист Софронов 1973 сыл тохсунньу 30 күнүгэр “Кини күүрээннээх олоҕо” диэн уочаркатын “Саҥа олоххо” бэчээттэппитэ. Онно хорсун кавалерист биир хапсыһыыга кыттыытын ойуулуур маннык абзаһы ааҕабыт:

“Биирдэ биһиги кавалеристарбыт, аттарын кэннилэригэр хаалларан баран, түүн хабыс-хараҥаҕа өстөөххө кимэн киирбиттэр. Халлаан үөл-дүөл буолуутугар көрбүттэрэ, фашистар окуопалара биһиги дьоммутуттан адьас чугас сытара. Байыас Диодоров саад мастарынан сөрүөстэн, хатыйыы олбуору батыһан өссө инник диэки киирэр. Бу кэмҥэ хабараан хапсыһыы буолар. Биһиэннэриттэн хас да байыас, пулеметчик өлөр. Ол да буоллар кимэн киирии тохтообот. Немецтэр тулуйбакка окуопаларыттан ойон тахсан куоталлар. Инники киирбит Диодоров бинтиэпкэтин маска өйөөн туран ытыалаан тиҥийэр. Уонна немеһи охторор, биир тэлиэгэлээх аты табан тохтотор. Фашистары салгыы эккирэтиһэллэр. Прокопий Иванович сылдьар чааһа араас кыһарҕаннарга түбэһитэлиир, төгүрүктээһиҥҥэ да киирэн тахсар”.

Аармыйаттан 1946 сыллаахха эргиллэн кэлэн баран Прокопий Диодоров төрөөбүт оройуонугар, Булуҥҥа, Томпоҕо эргиэн систиэмэтигэр үтүө суобастаахтык үлэлээбитэ. Эйэлээх олоҕу тутууга даҕаны холобур буолбута, ССКП райкомун, райсовет исполкомун, “Холбос” потребсоюз бырабылыанньатын уонна профсойуус обкомун Бочуотунай грамоталарынан наҕараадаламмыта.

Хорсун буойун, гвардия ефрейтора баара суоҕа 54 сааһыгар сэриигэ ылбыт бааһырыылара көбөннөр 1974 сыллаахха сырдык тыына быстыбыта. Үс уоллааҕыттан, улахана Владимир 2004 сыллаахха олохтон туораабыта, киниттэн икки кыыс оҕо, үс сиэн хаалбыта. Орто уол Леонид уоллаах кыыс оҕолордоох, биэс сиэннээх оттон кыра уол Прокопий эмиэ уоллаах кыыс оҕолордоох, алта сиэннээх. Инньэ гынан номоххо киирбит Болугур нэһилиэгин кавалериһын олоҕо ыччаттарыгар салҕанар.

 

Сэмэн ЖЕНДРИНСКЭЙ