Тыраахтыр, маассына көлөлөөхтөр тоҕуоруспут кырдаллара диэн бу буолара. Киэҥ аартык курдук аанынан өрөмүөннэнэ, оҥоһулла мастарскыай диэки маассыналар, тыраахтырдар ааһаллара. Оттон ити аарка аннынан төттөрү тахсан дойдулуулларын саҕана көрдөххүнэ, сөҕүөххүн-махтайыаххын сөп курдуга: били боростуой көрҥүнээх, аатын эрэ сыылан киирбит бэйэлэрэ сабыс-саҥа араҥастыгы кыһыл эбэтэр хараҥатыҥы халлаан күөҕэ кырааскаланан кылбаһан субу ньиргиһэн ааһаллара.

Дьэ ол эмсэҕэлээбит дуу, алдьаммыт дуу тиэхэньикэ эҥинэ араас мааркалаах көрүҥүн уларыта тутар, чөлүгэр түһэрэр мындыр өйдөөх, саталлаах илиилээх, үтүөкэн дьоҕурдаах дьоннор “Сельхозтехника”  холбоһугун мастарскыайдарыгар бааллара. Кинилэр оччотооҕуга сунтаардар ыҥырыыларын улахан сэҥээриинэн көрсүбүттэрэ уонна 1976 сыллаах хонуу үлэлэрин кэмигэр уонна үрдүк хаачыстыбалаахтык ыытар туһугар онно туттуллар тиэхэньикэни эрдэттэн бэлэм гынарга туох кыаллары барытын оҥорорго чопчу соруктары туруоруммуттара.

… Сарсыарда  сэлиэнньэни саба бүрүйбүт туманы сырдык фааратынан курдаттыы сырдатан автобус уулуссалар устун айанныыра. Ити Петр Макаров Ньидьилигэ холбоһук уһаайбатыгар үлэлии барар оробуойчайдарын хомуйара.

Үрдүк, киэҥ киэлиилээх таас мастарскыайга киирдэххэ, араас станоктар мотуордарын куугуна, сууйар оборудование ньиргиэрэ, тимир тыаһа – барыта биир күрүс дорҕоон буолан иһиллэрэ. Итиннэ эбиитин оҕунуох сытын уонна буруо-тараа быыһыгар үлэлиир оробуочайдар, инженернэй-техническэй үлэһиттэр хайдах да бу сыахтарга бэйэ-бэйэлэрин булсан, өйдөтүһэн, туһааннаах соруктарын ыпсаралларын билигин киһи толкуйдаан тобулбат.

Атастаһар пуун сыаҕа. Манна ыччат настаабынньыга, хомуньуус Е.Д. Феофанов хаһаайын этэ. Кини үөрэтиспит, слесарь идэтин баһылыылларыгар көмөлөспүт уолаттара гусеничнай уонна көлүөһэлээх тыраахтырдары өһүлэллэрэ. Ол чаастарын сууйаллара, ыраастыыллара. Ити тыраахтырдары чөлүгэр түһэрэн сопхуостар хонууларыгар, фермаларыгар түргэнник ыытар туһугар ССКП чилиэнигэр хандьыдаат В.И. Новгородов салайар ыччат хомсомуолун звенотун эдэр оробуочайдара Иван Пудов, Василий Шадрин, Иван Соловьев күнү-быһа сыралаһаллара.

Тыраахтыр сүрэҕэ – мотуора. Ол хас биирдии деталын сыыйан, көрөн-истэн слесарь Г.В. Баягантаев кыраҕы хараҕынан быһаарара, ити сүрүн чаас туох көмөҕө наадыйарын илиитин иминэн өйдүүрэ. Бу мотуордар күүстэрэ-уохтара төһө тупсубутун, төһө бэркэ өрөмүөннэммитин бүтэһиктээхтик чуолкайдыыры Н.П. Захаров обкаткалыыр стендэҕэ холбоон, кинилэргэ түмүктүүр регулировканы ыытара.

“Биһиги пятилетка түмүктээһиннээх сылын тиһэх ыйын бастакы дэкээдэтигэр биир “ДТ-75”, икки “Беларусь” тыраахтырадары, үс массыынаны уонна тыраахтыр мотуорун түөрдү, массыына икки мотуорун хапыталынай өрөмүөнтэн таһаардыбыт. ССКП XXV сийиэһин чиэстээхтик көрсөргө социалистическай куоталаһыыга моторист А.А. Попов, электросварщик Т.Т. Дьячковскай, слесарь В.С. Оконешников, тимир ууһа С.И. Кузьмин,

токарь П.С. Артемьев уо.д.а. инники иһэллэр.

Бу күннэргэ икки “Т-100” мааркалаах, биир “Беларусь” тыраахтырдары, икки массыынаны хапытаалынай өрөмүөнтэн таһаараары сылдьабыт”, — диэн мастарскыай сэбиэдиссэйэ, хомуньуус Т.В. Ноев ахтыбыттааҕа.

Кини ССКП XXV-с сийиэһигэр “1976-1980 сылларга ССРС норуотун хаһаайыстыбатын сайыннарыы сүрүн туһаайыылара” диэн ССКП Киин Кэмитиэтин Бырайыага оробуочайдар үлэҕэ сүҥкэн өрө көтөҕүллүүлэрин үөскэппитин бэлиэтээбитэ. Онуоха кини холбоһук кэлэктиибэ пятилеткатааҕы сорудаҕын өссө аһара толорон тиицэргэ дьулуһарыгар хомуньуустар уонна комсомолецтар дьоһуннаах холобуру көрдөрөллөрүн эппитэ.

 

Сэмэн Жендринскэй