Дьуона оҕонньор кыыһа Настаа

Мин бүгүн эһиэхэ үтүөкэн майгылаах Далбар хотуну,  элбэх сиэн эбэтин Анастасия Ионовна Дьячковская туһунан кэпсиэхпин баҕардым.

Кини оҕо сааһа айгыр-силик айылҕалаах, аҥаат-муҥаат алаастардаах, сибэккинэн симэммит Мэлдьэхси сиригэр ааспыта. Төрөппүттэрэ олус кырдьаҕастар эбит,  аҕалара хаһан да оҕолору мөхпөт, аһыныгас-амарах сүрэхтээҕэ. Айылҕаттан бэриһиннэрбит биир дьарыктааҕа –  ол курдук, дьоҥҥо көмөлөһөн илбийэрэ, түөннүүрэ. «Дьуона оҕонньор инньэ диирэ”, «Дьуона оҕонньор оннук сүбэлиирэ» диэн үөлээннээхтэрэ, аймахтара сүрдээх истиҥ тылынан билиҥҥэ диэри уос номоҕо гынан  кэпсииллэр. Оҕонньор  балыктыырын сөбүлүүрэ – үөлүллүбүт  собото, мундута хаһан да бүппэт буолара. Кинилэргэ ыалдьыт, хоноһо тиһигин быспакка сылдьара. Настаа, ийэтигэр көмөлөһөн, балтынаан илии-атах буолаллара. Сэттэ сааһыгар Мэлдьэхси начаалынай оскуолатыгар үөрэнэ киирбитэ. Ааҕар буолаатын кытта, үөрэҕэ суох дьоно кинигэ, хаһыат аахтаран истэллэрэ.  “Эдэр коммунист”, “Кыым”, “Саҥа олох” хаһыаттары бүтэһик страницаларыгар тиийэ аахтараллара. Саха суруйааччыларын кинигэлэрин киэһэ хойукка диэри чүмэчи уонна көмүлүөк оһох сырдыгар аахтаралларын сөбүлүүллэрэ. Инньэ гынан оҕолорун кинигэни ааҕарга, таптыырга үөрэппиттэрэ.

Анастасия Ионовна 1973 сыллаахха Дириҥ орто оскуолатын бүтэрэн баран, “Оскуола-производство-үрдүк үөрэх» ыҥырыытынан Мэлдьэхси пиэримэтигэр үлэлии тахсыбыта. Пиэримэ кэнниттэн Чурапчытааҕы РАЙПО остолобуойугар үлэлии киирбитэ. Дьокуускайдааҕы Кэпэрэтиип техникумугар үөрэнэн, уопсастыбаннай аһылык техник технолога  идэни баһылаабыта. Онно барыта 17 сыл үтүө суобастаахтык үлэлээбитэ. Үлэлиир  кэмигэр  Коммунистическай Үлэ удаарынньыгынан, 1979 сыллаахха “Социалистическай күрэхтэһии кыайыылааҕынан” буолбута. Мурун Тыымпыйа түөлбэтигэр дьиэ атыылаһан, онно көһөн кэлбиттэрэ. Онтон ыла «Кыталык» уһуйааҥҥа 20 сыл  поварынан үлэлээбитэ.

Аҕатыттан бэриһиннэрбит дьарыга — илбийэн, түөннээн дьоҥҥо көмөлөһөр, кыһалҕалаах дьоҥҥо хаһан да аккаастаабат. Бэйэтин кыаҕынан, сүбэтинэн-аматынан абырыыр. Уопсайынан, Дьячковскайдар – кинигэни-хаһыаты олохторун аргыһа оҥостубут ыал буолаллар. Кыыстара улаатан, элбэх сиэн эбэтэ, эһэтэ буолан олороллор.  2021 сыл «Өркөн өй”оонньууга кыттан боруонса мэтээлинэн наҕараадаламмыта. Дьэ уонна “Кинигэ баар – дьоһун оскуола, сыаналаах кылаат” диэн Саха литературатын төрүттэспит убайдарбытыттан биирдэстэрэ Николай Денисович Неустроев олус да бэргэнник эппитин сөҕө  саныыгын.

“Билигин бибилэтиэкэбэр  араас эгэлгэ кинигэлэр бааллар: ол курдук медицина, техника, тыа хаһаайыстыбата, спорт уонна нуучча,  саха классиктарын кинигэтэ, ыйынньыктар, энциклопедиялар.  Бу барыта – оҕолорбор, сиэннэрбэр хаалларар баайым уонна бу сыаната биллибэт кэллиэксийэм баар. Ол курдук, хаһан эрэ  Аан дойдутааҕы дьахтар күнүгэр кэргэним оҕуруо бэлэхтээбитэ. Ол күнтэн ыла,  бу араас таастаах оҕуруолары мунньуунан дьарыктанабын”, — диэн Анастасия Ионовна кэпсээнин түмүктүүр.

Кини сайынын хаппыыста, оҕуруот аһын дэлэйдик үүннэрэр, аймахтарын хааччыйар. Ордук сөбүлээн декоративнай яблоня олордон тарҕатар, атыылыыр.  Сайынын элбэх сиэнэ кэлэн, эбэлэригэр, эһэлэригэр сайылыыллар. Эбэлэрин дьаһалынан оҕуруоту көрүүгэ-истиигэ көмөлөһөллөр, үлэ үөрүйэхтэригэр үөрэнэллэр. Бу буоллаҕа  дии –  эбэ мындыр оскуолата, үлэҕэ уһуйуута, сүбэтэ-амата.

 

Октябрина Окорокова