Кэлиҥҥи сылларга олох-дьаһах араас эйгэлэригэр анал үөрэхтээх эдэр исписэлиистэр үлэлии кэлэллэрэ аҕыйаан иһэр. Бу кыһалҕа хас биирдии улууска сытыытык турар. Үөрэхтэрин бүтэрбит эдэр оҕолор тыаҕа тахсан үлэлиэхтэрин баҕарбаттар, үксүн куоракка олохсуйа хаала сатыыллара кистэл буолбатах. Оттон олохпутугар биир саамай тутаах, доруобуйа харыстабылын эйгэтигэр эдэр исписэлиистэринэн хааччыллыы хайдаҕын туһунан оройуоннааҕы балыыһа кылаабынай бырааһыттан Николай Сивцевтэн туоһуластыбыт.
«Быйыл биһиэхэ үөрэхтэрин бүтэрэн хас да исписэлиис үлэлии кэллэ: 3 быраас, 4 сиэстэрэ, 4 фельдшер, 1 фельдшер-лаборант. Ону таһынан уопуттаах онколог-быраас, 2 стоматолог уонна 1 участковай терапевт быраас үлэҕэ киирбиттэрэ. Инньэ гынан 91% туһааннаах быраастарынан хааччыллан олоробут», — диэн Николай Сергеевич үллэстэр.
Кытаанах нэһилиэгэр Алина Попова учаастактааҕы терапевт бырааһынан, Болтоҥо нэһилиэгэр Алиса Демешина фельдшерынан, Уйгуна Аммосова сиэстэрэнэн, Чурапчыга Лена Лонгинова учаастактааҕы терапевт бырааһынан, Николай Тартакынов рентгенолог бырааһынан үлэлээн эрэллэр. Үгүстэрэ бэйэбит улууспут ыччаттара дойдуларыгар кэлэн үлэлээн эрэллэриттэн үөрэбит. Алина Арыылаах, Уйгуна Дириҥ, Алиса, Лена Чурапчы нэһилиэгиттэн төрүттээхтэр, оттон Николай Ньурба улууһуттан төрүттээх.
Алина Попова, Кытаанах нэһилиэгин учаастактааҕы терапевт бырааһа: «Оскуолабын бүтэрэн баран М.К. Аммосов аатынан Хотугулуу Илиҥҥи федеральнай университекка үөрэнэ киирбитим. Алта сыл үөрэнэн терапевт идэтин баһылаатым. Дойдубар үлэлээри, киин балыыһа каадырын отделыттан бэйэм нэһилиэкпиттэн чугас Кытаанахха үлэ миэстэтэ баарын истэн тута үлэҕэ киирэргэ сөбүлэспитим. Олохтоох дьаһалта эдэр исписэлиистэргэ анаммыт уопсай дьиэҕэ толору хааччыллыылаах кыбартыыра биэрэн үлэлииргэ-хамсыырга усулуобуйа баар».
«Мин быйыл Алданнааҕы мэдицинскэй коллеһы бүтэрэн балаҕан ыйыттан Болтоҥо нэһилиэгэр фельдшерынан үлэбин саҕалаатым. Бэйэм төрүт Чурапчыбын. Идэм хайысхатын тохсус кылааска үөрэнэ сылдьан быһаарыммытым, оскуолабын бүтэрэн баран целевойунан Алдан коллеһыгар киирэн, түөрт сыл устата үөрэнним. Уйгуна Дьокуускайдааҕы медицинскэй коллеһыгар үс сыл үөрэнэн, быйыл миигин кытта Болтоҥоҕо сиэстэрэнэн үлэлээн эрэр», — диэн Алиса Демешина кэпсиир.
«Былырыын нэһилиэкпит амбулаториятыгар биир да үлэһитэ суох кыстаан үгүс эрэйи көрсүбүппүт. Чурапчыттан киин балыыһа үлэһиттэрэ графигынан тахсан нэһилиэнньэни көрөллөрө, ыксаабыт дьон Чурапчыга киирэн тустаах быраастарга көрдөрөллөрө. Быйыл эдэр фельдшер уонна сиэстэрэ үлэлии кэлэн абыранныбыт. Кинилэри саҥа толору хааччыллыылаах таас уопсай дьиэҕэ олохтоотубут. Маннык эдэр исписэлиистэр тыа сиригэр үлэлии тахсаллара олус наадалаах», — диэн Болтоҥо нэһилиэгин баһылыга Сергей Ефремов этэр.
Лена Петровна, Чурапчы нэһилиэгин учаастактааҕы терапевт бырааһа: «Ахсыс кылааска мэдиссиинэ эйгэтин үлэһитэ буоларга быһаарынан 9-11 кылаастарга Г.П. Башарин аатынан Сылаҥ орто оскуолатыгар үөрэммитим. Салгыы Томскай куоракка Сибиирдээҕи судаарыстыбаннай медицинскэй университекка киирэн алта сыл устата үөрэнэн, эмчит быраас идэтин баһылаатым. Үөрэнэн бүтээт, дойдубар үлэ миэстэтэ булан үлэлээн эрэбин. Кэлэктиип олус түмсүүлээх уонна эйэлээх».
Николай Тартакынов биһиги улууспутугар доруобуйа харыстабылын каадырдарынан хааччыйар “Земский доктор” диэн бырагырааманан үлэлии кэлбит. Бэйэтэ Ньурба улууһуттан төрүттээх, оскуолатын Дьокуускай куоракка бүтэрбит. Салгыы ийэтин туйаҕын хатаран, быраас буолар баҕалаах М.К. Аммосов аатынан Хотугулуу Илиҥҥи федеральнай университекка медицинскэй университекка киирэн, 8 сыл устата үөрэнэн, 6 сыл устата эмчит дьыалатыгар уһуйуллан, онтон икки сыл устата рентгенология ординатуратын ааһан, быйыл Чурапчыга рентгенолог бырааһынан үлэлии кэлбит.
«Куораттан чугас улуустарга үлэ миэстэтин көрдөөн, Чурапчыны талан кэллим. Үлэ этэҥҥэ, аа-дьуо баран иһэр. Уопутуран, сайдан иһиэхпит буоллаҕа. Чурапчыны сөбүлээтим, дьарыктанар, сынньанар сирдээх, киһи наадыйара барыта баар»,— диэн Николай санаатын үллэстэр.
Ити курдук, ыччаттарбыт анал идэлэри баһылаан дойдуларыгар кэлэн үлэлииллэрэ биһирэнэр. Кинилэргэ үлэлэригэр-хамнастарыгар ситиһиилэри баҕарыаҕыҥ.
Людмила Горохова.