Чурапчылар сыл ахсын буоларын курдук Улуу Кыайыы күнүн киэҥ далааһыннаахтык бэлиэтииллэр. Ол курдук, 1000 үөрэнээччи хуора, “Боотур Уус” стадиоҥҥа улахан параат бүтүн өрөспүүбүлүкэҕэ киэҥник биллэр.
Быйыл Улуу Кыайыы 79 сылын бу таһымы ыһыктыбакка, өссө кэҥэтэн, киэргэтэн көрүстүлэр. Бэҕэһээ киин болуоссакка Кыайыы Знамятын өрө көтөхтүлэр, 1000 үөрэнээччи Кыайыы ырыатын ыллаатылар, Афанасий Мунхалов галереятыгар сэрии бэтэрээнин Алексей Картузов уус-уран быыстапката турда, “Кыайыы эшелона” агитбиригээдэ түөлбэлэринэн кэрийэ сылдьан кэнсиэрдээтэ уонна киэһэ “Кыайыы чүмэчитэ” акция ыытылынна.
Быйыл парааттааччылар киин уулуссанан хааман, болуоссакка тиийэн турдулар. Парааты биир дойдулаахпыт, Аҕа дойду Улуу сэриитин Иван Павлов аатынан музей салайааччыта, саппаас капитана Михаил Дьячковскай салайда.
Улуус баһылыга Степан Саргыдаев олохтоохтору, сэрии кэмин оҕолорун, Көһөрүллүү кыттыылаахтарын, бойобуой дьайыы бэтэрээннэрин уонна байыаннай дьайыы кыттыылаахтарын Улуу Кыайыы күнүнэн эҕэрдэлээтэ. Кини бэйэтин тылыгар: «Бүгүн күҥҥэ байыаннай дьайыыга кытта сылдьар ыччаттарбытын бэлиэтиирбит тоҕоостоох. Кинилэр урукку кэминээҕи фашизм диэн куһаҕан тыын төннөн кэлэн, урусхаллыы сатыырын, ону утарылаһа, биһиэхэ иллээх-эйэлээх олоҕу аҕалаары хорсуннук кыргыһа сылдьалларынан биһиги киэн туттабыт. Чурапчыттан байыаннай дьайыыга тиийэн, бэйэлэрин олохторун толук уурбут уолаттарбытынан киэн туттабыт, умнубаппыт. Биһиги оччотооҕу кэммит историятын өйдүү сырыттахпытына, оттон билигин хаһааҥҥытааҕар да дойдубутугар бэриниилээх буоллахпытына омук быһыытынан хаһан да кыайтарыахпыт суоҕа. Ким да умнуллубат, туох да умнуллубат!» — диэн эттэ.
Норуот Геройа, артиллерист Гавриил Протодьяконов аатынан улахан наҕарааданы бойобуой дьайыы бэтэрээннэригэр Иннокентий Барашковка, Савелий Дьячковскайга, Петр Кривошапкиҥҥа, Вячеслав Федуловка, Андрей Халгаевка, байыаннай дьайыы кыттыылаахтарыгар Эрхан Елисеевкэ, Анатолий Манасытовка, Айал Павлуцкайга уонна Дмитрий Холмогоровка туттардылар.
Кыайыы пааматынньыгар уонна сэрии толоонугар охтубут буойуннар стелаларыгар сибэкки дьөрбөтүн уурдулар, кинилэр сырдык ааттарыгар сүгүрүйэн, биир мүнүүтэ соҥуоран турдулар.
Киин болуоссакка миитин кэнниттэн улуустааҕы байыаннай-патриотическай кулууп иитиллээччилэрэ туруорууларын көрдөрдүлэр, «Кыайыы вальса”, “Саллаат хааһыта” акциялар тэрилиннилэр. “Память, которой не будет конца” бырааһынньыктааҕы кэнсиэр, сэрии бэтэрээннэрин ааттарын сүгэр оскуолалар “Герой оскуолата” литературнай-художественнай туруорууларын көрдөрдүлэр.
Салгыы нэһилиэк тэрилтэлэрин икки ардыларынааҕы эстафета, киэһэ “Победный Май” киинэ-кэнсиэр уонна “Кыайыы уоттара” акция буолуохтара.
Елена Макаринская.
Сэмэн Жендринскэй хаартыскаҕа түһэриилэрэ,
видео Наталья Сибирякова