Чурапчы улууһун Болот Боотур аатынан Хатылы орто оскуолатыгар аан маҥнайгытын функциональнай грамотноска улуустааҕы “Илин эҥэр” кейс-чемпионат ыытылынна. Бу чемпионат ааптардарынан оскуолабыт учууталлара Оксана Константиновна Иванова, Вероника Ивановна Спиридонова уонна оскуолабыт завуһа Екатерина Алексеевна Спиридонова буолаллар.
Чемпионакка 8 хамаанда кыттыыны ылла: 40 оҕо, 8 салайааччы. Сүрүн бүтэhик түhүмэҕи Хатылы нэhилиэгин баhылыга Вячеслав Попов, «Алмазкредитсервис» сүрүннүүр дириэктэрэ Мария Монастырева, улуустааҕы үөрэх салалтатын начаалынньыгын экономическэй боппуруостарга солбуйааччы Оксана Коркина, Чурапчы улууhугар оҕо, ыччат хамсааhынын координатора Тимур Смирников уонна ыччат лидерэ Алгыстаана Федорова сыаналаатылар. Сарсыардаттан киэһээҥи диэри хамаандалар икки ардыларыгар күүстээх киирсии буолла. Уопсай түмүгүнэн муҥутуур кыайыылааҕынан Соловьев орто оскуолатын “Мырыла кэскилэ” хамаандата тахсан, 20 тыһ. солк. уу харчынан наҕараадаланна. Успуонсардарынан Чурапчы улууһун тутаах тэрилтэлэрэ уонна Хатылы нэһилиэгин дьаһалтата буоллулар. Иккис миэстэни Болтоҥо орто оскуолатын хамаандата, үһүс миэстэни Хатылы орто оскуолатын “Кэскил” хамаандата ыллылар. Маны таһынан хас биирдии хамаандаҕа анал ааттар ананнылар. “Алмазкредитсервис” хампаанньа анал бирииһин Д.П. Коркин аатынан Чурапчытааҕы спорт интэринээт-оскуолатын “Классные пятые” хамаандатыгар туттарда. Бу хамаанда чемпионат саамай кыра кыттааччыларынан ааттаннылар.
Бу сонун оонньуу туһунан сиһилии сырдатарыгар тэрийээччиттэн Оксана Константиновна Ивановаттан көрдөстүбүт:
— Кейс-чемпионат тосхоло былырыыҥҥы педагогтар ярмаркаларыттан саҕаламмыта. Биһиги Вероника Ивановна уонна Екатерина Алексеевна буоламмыт “Илин Эҥэр” диэн бырайыак суруйбуппут. Ол бырайыакпытын олоххо киллэрэн, улууспут иһинэн бастакыбытын тэрийдибит. Функциональнай грамотноска аналлаах улахан тэрээһиннэр өрөспүүбүлүкэҕэ да суохтар диэн көрөбүт, ол онтон сиэттэрэн, бу кейс-чемпионаты саҕалаатыбыт. Оонньуубут сыала-соруга орто сүһүөх үөрэнээччитэ оскуолаҕа ылбыт билиитин олоххо таба туһанар сатабыллаах буолуохтаах диэн өйдөбүлү иҥэрии буолар. Хамаандалар 4 түһүмэҕи аастылар: дьиэтээҕи үлэ быһыытынан логотип оҥордулар, маны сэргэ тобуллаҕас толкуйдарын олимпиада боппуруостарыгар эппиэттэрэ быһаарда. Ол кэнниттэн хамаандалар станцияларынан олоххо көстөр тургутуулары аастылар, уопсайа 8 станция баара. Бүтэһик түһүмэххэ успуонсардарбыт — Чурапчы улууһун араас тэрилтэлэрэ бэйэлэрин кыһалҕаларын хамаандаларга сырдаттылар, оҕолор ону хайдах быһаарыахха сөбүн туһунан бырайыак толкуйдаан оҥордулар. Сыаналааһын олоҕурар биир төрүтүнэн хамаанданан үлэ сатабыла буолар. Араас интэриэhинэй бырайыактары иhиттибит. Сынньалаҥ кэмигэр оскуолабыт 5-с кылааhын оҕолоро сахалыы остуол оонньуутун тэрийэн ыалдьыттары сэргэхситтилэр. Бастакы чемпионакка кэлбит ыалдьыттарбытыгар инникитин үөрэхтэригэр ситиһиини баҕарабыт. Тэрийээччилэр ааттарыттан сүрүн успуонсардарбытыгар барҕа махталбытын тиэрдэбит.
Кейс-чемпионат төһө инникилээҕин билээри оскуола дириэктэриттэн Екатерина Ивановнаттан ыйыттыбыт:
— Бу чемпионат инникилээх бырайыак буолар. Тоҕо диэтэххэ, биһиги дойдубут Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин үөрэхтээһин эйгэтин сайдыытыгар ылынан турар дьаһалларыгар функциональнай грамотность киирэрэ улахан суолталааҕын туһунан иһитиннэрбитэ. Ону таһынан Ил Дархаммыт Айсен Сергеевич эмиэ үөрэхтээһин сайдыытын 2030 сылга диэри хайдах көрөрүн туһунан этиитигэр биһиги ыччаппыт, кэскилбит аныгылыы өйдөөх-санаалах, харчыны сөпкө туһанар дьон буола улаатыахтаахтар диэн эппитэ. Аныгы ыччат оскуолаҕа ылбыт билиитин олоҕугар үчүгэйдик туһанан, бэйэтэ саҥа бырайыактарга тахсарыгар бу кейс-чемпионат улахан күүс-көмө буолар дии саныыбын. Истибиккит курдук, биһиги быйылгы бырайыакпытыгар сүрдээх элбэх тэрилтэ кыттыста. Маннык тэрилтэлэр биһиги кэскиллэрбит, ыччаттарбыт сайдалларыгар олук уураллара хайҕабыллаах. Инникитин биһиги успуонсардарбыт элбээн иһэллэригэр эрэнэбин. Күрэхпитигэр кэлбит оҕолор харахтара уоттана сылдьарын, бары кыттаары, саҥа бырайыактары оҥороору олус бэлэмнэнэн кэлбиттэрин бэлиэтээн көрдүм. Саҥа үйэ ыччатыгар саамай сөп түбэһэр киэп, онон кейс- чемпионат сайдыылаах уонна инникилээх.
Салгыы чемпионат кыайыылааҕынан ааттаммыт Соловьев орто оскуолатын “Мырыла кэскилэ” хамаандатыттан санааларын үллэстэллэригэр көрдөстүбүт:
— Бу чемпионаты наһаа сөбүлээтибит, кыайыахпытын баҕарбыппыт уонна сыалбытын ситистибит. Сылын аайы ыытыллан, өссө элбэх хамаанда кэлэн кыттыан баҕарабыт.
Лиана Яковлева, Анита Кривошапкина, Мичийэ Ефимова, Амелия Винокурова, Болот Боотур аатынан Хатылы орто оскуолатын 7 «б» медиа кылааһын үөрэнээччилэрэ.