Хас биирдиибит туох-ханнык идэлэммиппит, туох дуоһунастаммыппыт, кэлин үлэһит буолан ханна да сырыттарбыт – бука бары олохпут, үөрэхпит төрөөбүт оскуолабытыттан саҕаламмыта чуолкай. 2024-2025 сыллааҕы үөрэх дьылыгар өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн 15 тыһ.тахса оҕо оскуолаҕа үөрэниэҕэ кинилэ истэригэр 9 тыһ.оҕото быйыл оскуола боруогун саҥардыы атыллаан киириэҕэ.
Итинник сыаллаах-соруктаах, 2024-2025 үөрэх дьылыгар, оройуоммут 26 оскуолатыттан саамай кырдьаҕас ону таһынан саамай элбэх үөрэнээччилээх Дархан кыһата, тыл үөрэхтээҕэ, сахалартан бастакы лингибиис Семен Новгородов аатынан Чурапчы орто оскуолатын улахан кэлэктиибэ Билии күнүн үөрэ көрүстэ.
Үөрэнээччи үөрүүлээх линейкэлэрэ Александр Федотов аатынан успуорт уораҕайыгар ыытылынна. Дьоро чааска оскуола дириэктэрэ Михаил Спиридонович Игнатьев, “Чурапчы улууһа” МТ баһылыга Степан Саргыдаев,
СӨ үөрэххэ уонна наукаҕа министиэристибэтин лицензиялааһын, үөрэх дьайымалын Судаарыстыбаннай аккредитациялааһын салаатын салайааччыта Ирина Постникова,
“Чурапчы нэһилиэгэ” МТ баһылыга Владимир Сивцев,
Чурапчы улууһун үөрэҕин салаатын начаалынньыга Юрий Посельскай,
Прасковья Борисова аатынан “Улыбка” оскуолаҕа киириэн иннинээҕи сайдар киин сэбиэдиссэйэ, улуус мунньаҕын дьокутаата Екатерина Иванова тыл эттилэр.
“Чурапчы улууһа” МТ баһылыга Степан Саргыдаев: “Саҥа, 2024-2025 үөрэх дьыла саҕаланар үөрүүлээх күнүнэн манна мустубут күндү үөрэнээччилэри, учууталларбытын уонна ытыктабыллаах ветераннарбытын итиитик-истиҥник эҕэрдэлиибит!
Оҕону иитиигэ анаммыт өрөспүүбүлүкэ педагогтарын уонна уопсастыбаннаһын атырдьах ыйынааҕы сүбэ мунньаҕар үөрэхтээһин тиһигэр сүрүн соруктар ыйылыннылар. Биир кэлим иитии уонна үөрэхтээһин эйгэтин тэрийии үлэтэ салҕанар, «Основы безопасности и защита родины» уонна «Үлэ» уруоктара киириэхтэрэ. “Дьиэ кэргэн” сыла биллэриллэн иитиигэ анаммыт үгүс дьаһаллар тиэмэлэрэ дьиэ кэргэн сыаннастарын кытта ситимнэниэхтэрэ.
Өрөспүүбүлүкэ үөрэхтээһинигэр уһуйаантан саҕалаан университеттарга тиийэ биир кэлим үлэ тэриллэн, өрөспүүбүлүкэ экэниэмикэтэ үрдээһинигэр, дьон олоҕо тупсарыгар быһаарар суолталааҕа ыйылынна. Хас биирдии педагог идэтин таһымын үрдэтэригэр тус программалаах буолара ситиһиллиэхтээх.
Үөрэх хаачыстыбатын тупсарыы, саҥа предметтэри олохтоохтук киллэрэн үөрэтии, эбии үөрэхтээһининэн оҕону барытын хабыы үүнэр үөрэх дьылын сүрүн соруктарынан буолаллар, ону ситиһэргэ хас биирдиибит бэйэтин кылаатын киллэриэхтээх.
От ыйын 8-10 күннэригэр Мэҥэ Хаҥалас улууһугар ыытыллыбыт ХХ-с Тыа сирин педагогическай дьаарбаҥкатыгар улуус 200-тэн тахса педагога 73 бырайыагынан ситиһиилээхтик кытынна.
Улууспут оҕолоро сайын устата араас лааҕырдарга дуоһуйа сынньаннылар, сайыннылар, дьиэ кэргэннэригэр көмө-тирэх буоллулар. Барыта реестрга киирбит 24 лааҕыр үлэлээтэ, 1155 оҕо хабылынна. Анал байыаннай дьайыы кыттыылаахтарын оҕолоругар Саха сиригэр уонна Краснодарскай кыраайга сынньанарга 35 путевка көрүлүннэ.
Оскуоланы 225 оҕо түмүктээбититтэн 4 оҕо кыһыл көмүс, 15 оҕо үрүҥ көмүс мэтээлинэн бүтэрдилэр. Билиҥҥи туругунан 73 оҕо үрдүк үөрэххэ киирдэ.
Эдэр ыспарсымыаннарбыт сайыҥҥы күрэхтэргэ ситиһиилээхтик кытыннылар. «Спортивные якутяне» үөрэнээччилэр ыспартакыйаадаларыгар 90 оҕо кыттан иккис бөлөххө, улуус хамаандата кыайыылааҕынан ааттанна. Саха сиригэр ыытыллыбыт XVIII-с «Азия оҕолоро» оонньууларга 33 оҕо кытынна. Чурапчы улууһугар Ыал саргыта сылыгар “Дьарыктаах дьоһун ыал” анал ааты 5 дьиэ кэргэн ылан оонньуу аһыллыытыгар путевканан наҕараадаламмыта.
Улууспутугар быйыл 26 оскуолаҕа 3909 оҕо үөрэниэҕэ, 342 оҕо маҥнайгы кылааска киирэр.
Хатылы орто оскуолатын учуутала, республикатааҕы кылаас салайааччыларын куонкуруһун лауреата Елена Петровна Иванова Саха сирин делегациятын састаабыгар киирэн Уһук Илин Бэдэрээлинэй уокурук кылааһын салайааччыларын форумугар кыттыыны ылла
Прасковья Борисова аатын сүгэр Чурапчы нэһилиэгин “Улыбка” уһуйаанын иитээччитэ Анастасия Николаевна Нестерова “Сыл иитээччитэ» куонкуруска кыайан бу күннэргэ Арассыыйаҕа, өрөспүүбүлүкэ чиэһин көмүскүү барыаҕа, киниэхэ ситиһиилэри баҕарабыт.
СӨ Ил Дарханын гранын Одьулуун орто оскуолата, Чурапчы нэһилиэгин “Туллукчаан” уһуйаана уонна Георгий Башарин аатынан Сылаҥ орто оскуолата ыллылар”.
Семен Новгородов аатынан Чурапчы орто оскуолатын дириэктэрэ Михаил Игнатьев: “Бука барыгытын Билии күнүнэн итиитик-истиҥник эҕэрдэлиибин! Убаастабыллаах төрөппүттэр, учууталлар биһиги 2024-25 сыллааҕы үөрэх дьылын 1200 оҕолоох саҕалаан эрэбит. Онно барытыгар үөрэххэ, успуорка, наукаҕа, туохха барытыгар инники буолуохтаахпыт! Семен Андреевич Новгородов аатын сүгэр улахан оскуола буолабыт, бу үөрэх дьылыгар биһиэхэ ситиһии кэллин үөрэххэ, иитиигэ, бэрээдэккэ. Бука барыгытыгар эҕэрдэ!”
Инньэ диэн туран быйыл саҥа анаммыт дириэктэр, быйыл бастакы кылааска киирэр кырачаан үөрэнээччилэр бастакы учууталларыгар туоһу суруктары, кинигэлэри туттардылар. Кырачаан үөрэнээччилэр бэлэхтэрэ итинэн эрэ бүппэт, быйылгы үөрэх сылыгар кинилэргэ барыларыгар министиэристибэ аатыттан күннүктэри ону таһынан “Экипаж Алеша” Саха сириттэн Арассыыйа дьоруойдара ойуулаах тэтэрээттэр түҥэтиллиэхтэрэ.
Улуус баһылыга Степан Анатольевич, быйыл сайын “Азия оҕолорун” Оонньууларыгар ситиһиилээхтик кыттыбыт, миэстэлэспит үөрэнээччилэргэ махтал суруктары, харчынан бириэмийэлэри туттарда.
Үөрүүлээх линейкэ кэнниттэн оскуолата салалта, эһиил оскуоланы бүтэрэр выпускниктары түмэн, улуус баһылыга Степан Саргыдаев кыттыылаах, Семен Новгородов бүүһүгэр сибэкки дьөрбөтө уурдулар.
Манна оскуола дириэктэрэ Михаил Спиридонович эппит тылыгар “Күндү оҕолорум” диэн тыл аҕалыы сылаастык этиллэн ааста, бу тылларга элбэх эрэмньи, инникитин сырдыкка, кэрэҕэ угуйар истиҥ, дьиҥ чахчы киһи киһитин тыллара иһиллэргэ дылылар. Дархан кыһата өссө даҕаны аатын ааттатыа, улахан кылаас оҕолорго кыраларга бастыҥ холобур буолуохтара диэн улаханнык эрэнэ хаалыаҕыҥ!
Сэмэн Жендринскэй. Ааптар хаартыскаҕа түһэриитэ