Н.Д.Субуруускай аатынан Болтоҥо орто оскуолатыгар оҕолорго аан бастакытын сахалыы тылынан ыытыллар өрөспүүбүлүкэтээҕи «Барҕарыы» кэмпириэнсийэ улуустааҕы түһүмэҕэ буолла.
Дьаһал сыалынан чинчийэр үлэ нөҥүө оҕо айар, ырытар, анаарар дьоҕурун, сахалыы саҥарар, толкуйдуур сатабылын сайыннарыы буолар.
«Бу тэрээһиммит «Барҕарыы» национальнай пуонда, СӨ Үөрэххэ уонна наукаҕа министиэристибэтин быһаччы өйөбүлүнэн тэрилиннэ. Кэмпириэнсийэбит сүрүн соруктарынан үөрэнээччилэргэ билим, култуура, уопсастыбаннас үлэһиттэрин кытта аһаҕастык сэһэргэһэр, бодоруһар эйгэлэрин тэрийии, төрөөбүт тыл туттуллар эйгэтин кэҥэтии, сахалыы саҥа култууратын үрдэтии уонна билими киэҥ эйгэҕэ сырдатыы, тарҕатыы буолар. «Барҕарыы» пуонда өрөспүүбүлүкэҕэ тэриллиэҕиттэн духуобунас сайдыытыгар туһуламмыт көҕүлээһиннэри өйөөн кэллэ. Маны таһынан сылын аайы бастыҥ 10 оҕоҕо анал стипендияны аныыр. Чурапчы улууһуттан былырыын 2, быйыл 1 үөрэнээччилэри ылары ситистэ», — диэн кэмпириэнсийэ үөрүүлээх аһыллыытыгар улуустааҕы үөрэх салалтатын үлэһитэ Ираида Винокурова билиһиннэрдэ.
Научнай практическай кэмпириэнсиэйэҕэ улуус араас оскуолаларыттан 90-тан тахса улахан кылаас үөрэнээччилэрэ кыттыннылар. Кинилэр биэс сиэксийэнэн арахсан, чинчийбит үлэлэрин толору билиилээх дьүүллүүр сүбэҕэ көмүскээтилэр.
Вадим Колесов, Хайахсыт орто оскуолатын 10 кылааһын үөрэнээччитэ:
— «Аал луук мас уобараһа: олоҥхоҕо уонна олоххо» диэн үлэбинэн култуура уонна ускуустуба сиэксийэтигэр кытынным. Дакылаатым ис хоһоонун билиһиннэрдэххэ, билиҥҥи кэмҥэ Аал луук мас ыһыах түһүлгэтин киэргэтэр эбийиэк курдук турар, хаартыскаҕа түһэр сир оҥостобут. Онон былыргыттан кэлбит ытык маспытын суолтатын үрдэтэргэ чинчийиилэри оҥордум. Ол курдук, аал луук мас олоххо уонна олоҥхоҕо туох уратылаахтарын тэҥнээн көрдүм. Холобур, олоххо ытык маспыт 11 м. үрдүктээх буоллаҕына, номоххо халлааҥҥа диэри тиийэр эбит. Күн бүгүн өрөспүүбүлүкэ улуустарыгар 16 Аал луук мас баар, олортон 10-нун архитектор быһыытынан көмөлөһөн тутан саҕалаабыт киһинэн Вячеслав Яроев буолар.
Марфа Петрова.