Саха сирин Бырабыыталыстыбатын нэһилиэнньэ иннигэр отчуота күн-бүгүн өрөспүүбүлүкэ 30 улууһун 363 нэһилиэнньэлээх пуунугар ыытылынна. Нэһилиэнньэни кытары көрсүһүүгэ 25 252 киһи сырытта диэн бэҕэһээ СӨ Баһылыгын уонна Бырабыыталыстыбатын пресс-сулууспата иһитиннэрбитэ.
Судаарыстыбаннай былаас ситэриилээх уорганын үһүс отчуоттуур бөлөҕө иккис күн Арыылаахха үлэлээтэ. Отчуот буолуон иннинэ “Арыылаах нэһилиэгэ” тыа сирин түөлбэтин баһылыга Антон Янцен сирдьиттээх, бөлөх салайааччыта Семен Коркин уонна СӨ үлэҕэ уонна социальнай сайдыыга миниистирин солбуйааччы Иннокентий Коротких буоланнар
үлэ, тыыл бэтэрээннэригэр 96 саастаах Николай Титович Захаровка, кэргэнигэр 89 саастаах Анна Алексеевна Сыромятниковаҕа,
быйыл 90 сааһын туолуохтаах, нэһилиэк ытыктанар кырдьаҕаһыгар Мария Константиновна Варламоваҕа “Улуу Кыайыы 80 сыллаах” үбүлүөйүнэй мэтээллэрин туттардылар. Манна бырабыыталыстыба отчуотун чилиэттэрэ кырдьаҕастар олорор усулуобуйаларын, кыһалҕаларын туоһуластылар, төһө кыах баарынан дьиэ-уот өрөмүөнүгэр көмөлөһөргө мэктиэлээтилэр.
64 киһи иннигэр сүрүн дакылааты СӨ Тырааныспарга уонна суол хаһаайыстыбатыгар миниистири солбуйааччы Семен Николаевич Коркин оҥордо.
Олохтоохтор быйыл эмиэ Судаарыстыбаннай диэйэтэл Иван Винокуров төрөөбүт дойдутугар саҥа оскуола тутуллуутун туруорустулар. Күн бүгүн бырайыага бэлэм эрээри, олоххо хаһан киирэрэ биллибэтин этиннилэр.
Итини үүтү туттарыыга “Госуслуга” нөҥүө толорууну судургутутарга, үүт анаалыһын туттарыыга чэпчэптии көрүүллэрин, “Чурапчы-Арыылаах” хайысханан маршрутнай автобус сырыытын, уот лиинийэлэрин өрөмүөннээһин, үс улууһу “Танда-Туора Күөл-Арыылаах” холбуур сайыҥҥы суолу оҥоруу боппуруостарын, сылгыны аны күһүҥҥү үүрүүгэ чиптииллэригэр, дьаһалта үлэһиттэрин хамнаһын үрдэтиини, сыананы хонтуруолуулларын, айан суолун кытары эһиилги ситэриилээх былаас отчуотун ыам ыйыгар ыытылларын туруорустулар. Гааска холбонуу бырайыагын, дьиэти-уоту тупсарыыга көмө, “балбаах” сокуонун туһунан ыйытыылар киирдилэр.
Анал байыаннай дьайыыга үһүс сылын сулууспалыы сылдьар буойун аҕата Василий Борисов, төрөппүттэргэ улуустан, өрөспүүбүлүкэтэттэн туох көмө баарын туһунан туоһуласта, тугунан даҕаны туһаммакка сылдьарын этиннэ.
Отчуот түмүктэниитигэр эдэр исписэлиистэр ааттарыттан англия тылын учуутала саҥа дьиэлэри тутан олохсуппуттарыгар махтанна ону таһынан “Хомустаах-Чараҥ” түөлбэлэр ааттарыттан Валентина Попова былырыын ититиини киллэрбит Чурапчытааҕы олох-дьаһах хомунаалынай хаһаайыстыба үлэһиттэригэр, чуолаан Арыылаах уолаттарыгар итии-истиҥ махтал тылларын эттэ.
Олохтоохтор ааспыт сыллаах үлэни сөптөөҕүнэн сыаналаатылар.
Кытаанахха
Отчуот иннинэ “Улуу Кыайыы 80 сыллаах” үбүлүөйүнэй мэтээлин, улуус Ытык кырдьаҕаһыгар, ытыктабыллаах Мотрена Семеновна Леонтьеваҕа туттардылар.
Нэһилиэнньэттэн үгүс боппуруос тыа хаһаайыстыбатыгар сыһыаннаах, Дойду таһымнаах киэҥ хабааннаах ыйытыылар буолла эрээри, туһааннаах министиэристибэттэн бэрэстэбиитэл суоҕунан чопчу хоруйу ылбатылар.
Олохтоохтор чуолаан, сир баайын хостуур төһө тэрилтэ баарын, төһө нолуогу төлүүллэрин, ЖКХ реформатын, “КлиКра” сокуонугар Саха сирин позияциятын, сыана үрдээһинигэр, чааһынай дьиэлэр тоҕо хаарбат туруктаах дьиэлэр бырагырааммалырагыр киирбэттэрин, Амма өрүс сүнньүнэн тыаны кэрдии, «Балбаах» сокуонун, ынах сүөһү төбөтүгэр көрүллэр көмөнү отчуоттааһын, “Хатас” сибиинньэ иитэр ферма сабыллыытын, анал байыаннай дьайыыга төһө саха сэриилэһэ сылдьарын, төһөтө суорума суолламмытын, кэтэх хаһаайыстыбалаах дьиэ кэргэҥҥэ чэпчэтиилээх ипотеканы биэрии туһунан ыйыталастылар. Сири оҥорууга итиэннэ оттуурга сэлээркэ сыаната үрдээбитинэн, туһааннаах көмөлөр көрүллэллэригэр туруорустулар. «Агростартап» куонкуруһун ирдэбилэ саҥа саҕалааччы фермергэ уустугун бэлиэтээн туран, балаһыанньатын чэпчэтэргэ көрдөстүлэр. Саҥалыы экономическай политиканы ыытан тыа сиригэр ыччаты олохсутарга, хамнаһы үрдэтэн туһааннаах исписэлиистэр кэлиилэрин хааччыйары туруорустулар.
Бу нэһилиэккэ саҥа хочуолунайы, саҥа балыыһа тутуута сытыытык турда.
Онуоха, Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай казеннай тэрилтэтин дириэктэрэ Альберт Жирков: “Быйылгы 2025 сылга балыыһа тутуутун эрэнимэҥ!” – диэн эппиэтэ үгүс киһини улаханнык хомотто.
Итини тэҥэ газгольдерга субсидия көрүллүүтүн, нэһилиэктэр икки ардыларынааҕы суолу оҥоруу, Наммара үрэх быһытын чөлүгэр түһэрии наадатын эттилэр. Билиҥҥи кэмҥэ ханнык баҕарар кытыы сытар нэһилиэккэ учуутал тиийбэтэ, хамнас кырата бэлиэтэннэ.
Санатан эттэххэ, Саха сиригэр судаарыстыбаннай былаас уорганнарын отчуота олунньу 3 күнүттэн саҕаламмыта уонна кулун тутар 7 күнүгэр диэри барыаҕа. Бу көрсүһүүлэргэ Саха сирин олохтоохторо долгутар боппуруостарын туруорсуохтарын уонна кинилэргэ сиһилии хоруйдары ылыахтарын сөп. Түмүктүүр отчуот «Саха» НКИХ ханаалыгар тахсыаҕа.
Сэмэн ЖЕНДРИНСКЭЙ. Ааптар хаартыскаҕа түһэриитэ