Бу күннэргэ СӨ Ситэриилээх былааһын отчуота Чурапчыга ыытыллар. Өрөспүүбүлүкэ тутууга миниистирин бастакы солбуйааччы Евгений Афанасьев салайааччылаах үһүс бөлөх Одьулууҥҥа уонна Хоптоҕоҕо үлэлээтэ.
Одьулууҥҥа отчуоту истэ 93 киһи сырытта. Мунньаҕы нэһилиэк баһылыга Людмила Ефремова салайда.
Олохтоохтор улуус уонна өрөспүүбүлүкэ таһымыгар үгүс ыйытыылары биэрдилэр. Ол курдук, тыа сиригэр медик идэлээх үлэһиттэр тиийбэттэринэн, каадырынан хааччыллыы боппуруоһун көтөхтүлэр. Федеральнай суолу өрөмүөннээһин, сырдатыы үлэлэрин туһунан ыйыттылар. “Хаарбах дьиэттэн көһөрүү” бырагыраамата хаһан түмүктэнэрин, салгыы үлэлиир түгэнигэр докумуоннары хаһан, хаһан тиксэриэххэ сөбүн туоһуластылар. Итини тэҥэ олохтоохтору тас дойдулартан кэлэр дьону кытта үлэлэһии боппуруоһа долгуттар. Нэһилиэк иһинээҕи уу ылар сирдэригэр туох миэрэлэр ылылларын, эминэн-томунан хааччыллыы, биэнсийэлээх дьон дьиэ тутталларыгар Судаарыстыбаттан туох көмө көрүллэрин, улуус киинигэр сотору кэминэн үлэҕэ киириэхтээх таас балыыһаҕа каадырынан хааччыллыы боппуруостара киирэн эппиэттэннилэр. Ону сэргэ Таатта үрэх сүнньүгэр сытар нэһилиэк олохтоохторо кытылы бөҕөргөтүүгэ анаммыт бырайыактааһын үлэлэрин боппуруоһун сүрүн ыйытыы быһыытынан туоһуластылар. Тыа хаһаайыстыбатын хайысхатыгар ходуһа дулҕатын ыраастааһын, тэрээһиннээх хаһаайыстыбаларга көрсүллэр ороскуоттарга субсидия көрүллүүтүн боппуруостара киирэн хоруйданнылар.
Итини тэҥэ быйыл сайын искусственнай ньыманан ардахтатыы салгыы ыытылларын, Мэҥэ Хаҥаласка алмааһы хостооһун хаһан саҕаланарын, онуоха чугас улуустарга алмааһы кырыылыыр собуоттары аһыы былааннанарын, суоҕун, Анал байыаннай дьайыыга сылдьар ыччаттарбытын дойдуларыгар төнүннэриигэ өрөспүүбүлүкэ салалтатын өттүттэн туох үлэ ыытылларын о.д.а. ыйытыылары биэрдилэр.
Одьулууннары саамай долгутар боппуруоһунан Бөтүгүттэ – Одьулуун суолун оҥоруу, Үрэх Күөрэҕэ саҥа хочуолунайы туттарыы буолар. Нэһилиэк баһылыга Людмила Ефремова: “Манна орто анал үөрэх кыһата үлэлиир, онон өрөспүүбүлүкэ улуустарыттан үгүс ыччат кэлэн үөрэнэр. Улуус кииниттэн чугас сытар нэһилиэк буолан, элбэх киһи мантан сылдьан үлэлиир. Онон Бөтүгүттэ суолун оҥортороргутугар. Үрэх Күөрэҕэ саҥа хочуолунайы быйыл 6-с сылбытын туруорсабыт да, хамсааһын тахсыбат. Онон бу боппуруоһу суһаллык быһаараргытыгар. Итини тэҥэ Анал байыаннай дьайыыга сылдьар ыччаттарбыт дьиэ кэргэннэригэр улахан болҕомто эрэйиллэр. Онон кинилэр кыһалҕаларын чопчу уонна кэмигэр быһааргытын туруорсабын”, — диэтэ.
Нэһилиэк олохтооҕо Павел Константинов тыа хаһаайыстыбатыгар РФ ылыныллыбыт хааччахтааһын сокуоннарыгар (бэйдиэ сылдьар ыттары бэрээдэктээһин, өртөөһүн, балбаах) өрөспүүбүлүкэ иһинэн туспа сокуону ылынарга этии киллэрдэ. Леонид Собакин Бэрэ быһытын оҥоруу бырайыагын салгыы үлэлэһэн олоххо киллэрэргит буоллар диэн туруоруста. Ааспыт сыл ахсыннньы 26 күнүгэр тахсыбыт РФ 939 №-дээх сылгыны иитии быраабылатыгар туһуламмыт сокуоҥҥа тус санаатын үллэһиннэ.
Оскуола дириэктэрэ Иннокентий Бекянов оскуоланы муниципальнай балаансаҕа көһөрөн, хапытаалынай өрөмүөннээһини, итини тэҥэ Ил Дархан 177-с №-дээх ыйааҕар олоҕуран, эбии үөрэхтээһини сайыннарыыга саҥа спорт саала тутуллуутун туруоруста. Оттон Чурапчытааҕы аграрнай -техническай колледж дириэктэрэ Василий Гуляев бу үөрэх кыһата өрөспүүбүлүкэҕэ биир бастыҥ көрдөрүүлээҕин, билиҥҥи кэмҥэ үрдүк таһымнаах исписэлиистэри бэлэмнээн таһаарарын билиһиннэрэн туран, эбии 275 үөрэх миэстэтин кэлэр үөрэх дьылыгар көрөллөрүгэр эттэ.
Ил Түмэн дьокутаата Павел Пинигин Тыа сирин уонна аграрнай политика кэмитиэтигэр киирбитин, онно нэһилиэктэртэн тыа хаһаайыстыбатын хайысхатын быһаарсар бэрэстэбиитэллэр наадаларын эттэ. Кулун тутарга ыытыллыахтаах быыбарга сөптөөх быһаарыныыны ылынан көхтөөхтүк кытталларыгар ыҥырда.
Өрөспүүбүлүкэ Ситэриилээх былааһын ааспыт сыллааҕы үлэтин одьулууннар сөптөөҕүнэн сыаналаатылар. Киирбит этиилэр боротокуолга тиһиллэн, Бырабыыталыстыба таһымыгар көрүллүөхтэрэ.
Анна Захарова.