Оройуоннааҕы “Айылгы” НАДь-гэр бүгүҥҥүттэн тыйаатыр дьиҥнээх бырааһынньыга тэрилиннэ, сарсыарда 10 чаастан саҕалаан испэктээктэр тохтобула суох ыытылла тураллар.
“Алыптаах мааска” бэстибээл аан бастакытын 16 сыл анараа өттүгэр Сунтаар улууһуттан кынат анньыммыта. Бырайыак кураторынан Сунтаардааҕы норуот тыйаатырын режиссера, СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ Юрий Дмитриевич О буолар.
Ол курдук, бүгүн бэстибээл бэйэтин тула 14 норуот тыйаатырын кэлэктиибин муста. Оттон дьүүллүүр сүбэҕэ бэрэссэдээтэлинэн, СӨ үтүөлээх артыыһа, киинэ артыыһа, Нерюнгритааҕы судаарыстыбаннай куукула тыйаатырын уус уран туруорар чааһын сэбиэдиссэйэ Николай Пономарев, СӨ ускуустубатын үтүөлээх диэйэтэлэ, Алексей уонна Матрена Павловтар салайар Үүнэр көлүөнэ судаарыстыбаннай тыйаатырын кылаабынай режиссера Александр Титигиров, СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ Юрий О, Былатыан Ойуунускай аатынан Саха академическай тыйаатырын литэрэтииринэй чааһын үлэһитэ, театровед Надежда Осипова, СӨ култууратын туйгуна, Саха сирин норуот тыйаатырдарын куратора Алексей Захаров икки күн устата үлэлиэхтэрэ.
Көрүү-бэстибээл үөрүүлээх арыллыытыгар “Чурапчы улууһа” МО дьаһалтатын социальнай коммуникацияҕа салаатын салайааччыта Алена Пермякова, Чурапчы улууһун култуураҕа управлениетын салайааччытын солбуйааччы Максим Смирников эҕэрдэ тыллары эттилэр.
“Көрүү-бэстибээлбит Чурапчы улууһугар эргийэн кэлэн иккис төгүлүн ыытыллар. Тыйаатырдар таһымнара сылтан сыл аайы тупсан иһэр: артыыстара оонньооһуннара, режиссердар туруоруулара олус кэрэхсэбиллээх. Манна даҕатан эттэххэ эдэр ыччат наһаа элбэх – бу үчүгэй көстүү. Холобура, Майаҕа 21 тыйаатыр оонньообут эбит буоллаҕына, онно 50 бырыһыана эдэр ыччат. Инньэ гынан биһиги бэстибээлбит биир улахан ситиһиитинэн ити буолар. Чурапчылар биллэн туран тэрийэр чаастара мэлдьи үрдүк таһымҥа, биир бэйэм Чурапчыларга олуһун ыалдьабын, тоҕо диир эбит буоллахха мин олоҕум арыгыһа бэйэтэ Чурапчы улууһун Хайахсыт нэһилиэгиттэн төрүттээх. Инньэ гынан биир дойдулаахтарым курдук өрүү саныыбын. Ол да үрдүнэн ааспыт да сырыыга бэстибээл Чурапчыга аһары үчүгэйдик буолан ааспыта, дьиэ-уот даҕаны онно толору эппиэттиир. Хомойуох иһин бүгүн Үөһээ Бүлүү, Бүлүү, Таатта курдук бөдөҥ тыйаатырдаах оройуоннарбыт кыайан кэлбэтилэр, арааһа кэлии-барыы, тырааныспар өттүгэр ыарахаттары көрүстүлэр быһыылаах диэн бука сэрэйэбит. Оттон кэлбит тыйаатырдарга махталбыт олус улахан.
1983 сыллаахха үөрэхпин бүтэрэн кэлээт даҕаны Сунтаар норуодунай тыйаатырыгар үлэлээн барбытым. Онно үлэлии сылдьан эдэр киһи син биир туох эрэ санаалардаах, тугу эрэ ситиһиэн баҕарара ханна барыай. Кэлин үлэлээбитим тухары син биир тэҥнээн көрөөһүн баар. Онно дойдубутугар идэтийбит тыйаатырдарга “Золотая маска” диэн баар, онтон Саха сиригэр идэтийбит тыйаатырдарга “Хаарыан хампа күөх кытылым” диэн эмиэ бэстибээллээхтэр. Онтон самодеятельнай тыйаатырдарга тиуох даҕаны суоҕа, ол иһин норуодунай тыйаатырдарга инникитин кэскиллээх, көмөлөөх буоллун диэн туспа куонкуруһу 2009 сыллаахха тэрийбиппит. Онтон сүрүн идея 2002 сыллартан ылата саҕаламмыта. Онтон кэлин култуура министиэристибэтэ өйөөн өрөспүүбүлүкэ көрүүтүгэр кубулуйда. Алыптаах диэн сахалыы эттэхпинэ киһини тардар, абылатар диэн буолуон сөп. Тыйаатырдар манна кэлэннэр көрсүһэллэр, уопут атастаһаллар”, — диэн бырайыак куратора Юрий Дмитриевич санаатын үллэһиннэ.
Уопсай түмүгү сарсын о.э олунньу 15 күнүгэр таһаарыахтара. Көрүү бэстибээл сарсыҥҥы бырагыраамматын билиһиннэрэр эбит буоллахха:
Олунньу 15 күнүгэр
10 чаастан – Аллараа Бэстээхтээҕи “Сыккыс” норуодунай тыйаатыр “Ытык аартык” (реж. М. Владимирова);
12 чаастан – С.П. Федоров аатынан Нөмүгүтээҕи норуодунай тыйаатыр “…Баарбыт…” (реж. А. Филиппова);
14 чаастан – Өктөмнөөҕү норуодунай тыйаатыр “Күн көрүө, от үүнүө” (реж. З. Аржакова);
15 чаастан — Хатастааҕы норуодунай тыйаатыр “Симэлийбит дьыллар дуорааннара” (реж. Быйаҥнаах Ичээнэ Баай кыыһа);
16 чаастан – Бэрдьигэстээҕи норуодунай тыйаатыр “Наара суох” (реж. Е. Матынова).
18 чааска – “Алыптаах мааска-2025” бэстибээл үөрүүлээх сабыллыыта. Кыайыылаахтары наҕараадалааһын сиэрэ-туома ыытыллара былааннанар.
Испэктээктэргэ киирии билиэт сыаната 200 солкуобай, анал байыаннай дьайыы кыттыылаахтарын дьиэ кэргэттэрэ дастабырыанньаларын көрдөрөн босхо сылдьаллар.
Сэмэн ЖЕНДРИНСКЭЙ. Ааптар хаартыскаҕа түһэриитэ