Сахабыт Сирин тыйыс усулуобуйатыгар, хойуу туманынан будулуйар -50-60 С тымныыга дьон-сэргэ сылаас дьиэҕэ нус-хас олоҕун, үөрэнэр-үлэлиир усулуобуйатын хомунаалынай хаһаайыстыба үлэһиттэрэ хааччыйаллар. Тохсунньу тоһуттар тымныытыгар ууну биэрэр ситим хам тоҥон тоһута барбатын, саахал тахсыбатын туһугар эрдэттэн дьаһанан, кинилэр күнүстэри-түүннэри сэрэх олороллор.
Чурапчы улууһугар 35 хочуолунай үлэлиир, ол онтон 7-тэ гааһынан, 1 ниэбинэн онтон атыттара чоҕунан оттуллаллар, итини таһынан 5 сылытар пуун баар, тэрилтэ уопсайа 156 биэрэстэ магистральнай ититии ситимнээх, манна барытыгар 360 үлэһит көрүллэр. Бүгүн кэпсэтэр киһибит, Чурапчытааҕы ОДьКХ начаалынньыга Георгий Степанович Александров:
- Бүгүҥҥү күн туругунан, Чакыр нэһилиэгэр алтынньы ыйга сабыс-саҥа хочуолунай үлэҕэ киирээри тутулла турар. Табылыннаҕына ахсынньы ыйыгар, Хадаар нэһилиэгэр гааһынан оттуллар хочуолунай үлэҕэ киириэҕэ. Санатан эттэххэ, Чакырга чохтон гааска оттон Хадаарга ниэптэн гааска көһөөһүн буолаллар. Бу хочуолунайдар чааһынай дьиэлэри буолбакка, социальнай эбийиэктэргэ итиини биэриэхтэрэ. Киин ититииттэн арахсабын диэн сайабылыанньа суруйбут дьоннор араарыллаллар, онтон бу сылга сатаан кыаммакка хаалбыт ыаллар оннуларынан хаалыахтарын сөп. Быйылгы сыллаахха Чурапчы, Дириҥ нэһилиэктэригэр барыта холбоон 300-тэн тахса ыал киин ититииттэн араарыллан эрэр. Мурун Тыымпыйаҕа үлэлээри турар саҥа хочуолунай социальнай эбийиэктэри таһынан чааһынай ыаллары эмиэ хабыаҕа. “Спортивнай” ТОС-ка хочуолунай эһиилги сылга былааннанар. Билигин киин ититинииттэн сүрүннээн араарыы гимназия уонна Чурапчы орто оскуолатын, МТС хочуолунайдарыттан ыытылла турар. Үрэх Күөрэ учаастагар хочуолунай тутуутугар быйыл 24 мөл. суумма көрүлүннэ, онон матырыйаала толору атыылаһыллан кэлиэхтээх. Онон эһиил улахан хочуолунай тутуллан учаастак иһинээҕи ыал бары хабыллыахтаахтар. Итини таһынан анал байыаннай дьайыыга кыттыылахтарын дьиэ кэргэттэрин кытары үлэлэһэ олоробут, итиннэ кыаллар өттүбүтүгэр барытыгар ититиини киллэрэ сатыыбыт. Инникитин Алаҕар нэһилиэгэр, чуолаан бөһүөлэк арҕаа өттүгэр 130-ча ыал киин ититиниигэ холбонуохтаах, бырайыага барыта быйыл оҥоһуллар, онон 2025 сылга диэри олоххо киирэр. Билигин Арыылаах, Болугур нэһилиэгин хочуолунайдарыгар модернизация ыытыллан элбэх ыал холбоноору бэлэм олороллор. Билигин хочуолунайдар бэлэмнэрэ 91% оттон тепловой сеть 98%-ҥа тэҥнэстэ. Быйылгы оттокпут сезона СӨ Бырабыыталыстыбатын уурааҕынан балаҕан ыйын 6 күнүттэн былааннанар. Ол эрэн баҕар сылаас күннэр турдахтарына улуус, нэһилиэк дьаһалталарын бэйэлэрин быһаарыыларынан күнүн арыый уһатан биэриэхпитин сөп.
Сэмэн Жендринскэй. Ааптар хаартыскаҕа түһэриитэ