Бүгүн, кулун тутар 26 күнүгэр, “Айылгы” НАДь-гэр, өрөспүүбүлүкэбитигэр тыатын хаһаайыстыбатыгар биир биллэр, тарбахха баттанар, улууспутугар утумнаахтык үлэлии-хамсыы олорор тэрилтэ улахан сүбэ мунньаҕа буолла. Манна “Чурапчы” ТХПК бырабылыанньатын саҥа бэрэссэдээтэлин талар, тэрилтэ инники сайдыытын быһаарар улахан соруктар туруорулуннулар.
Былырыын баччаларга, кээпэрэтиип бэрэссэдээтэлинэн эдэр, эрчимнээх, оройуоҥҥа биир бастыҥ үлэлээх салайааччынан биллибит Алексей Гаврильевич Егоров анаммытын туһунан сырдатан турабыт. Онно Николай Афанасьевич бэйэтэ “үһүс болдьоххо турбаппын, сааспынан даҕаны, доруобуйам да өттүнэн хапсыбаппын онон суолу эдэрдэргэ биэриэххэ” диэн эппиттээх. Ол кэмтэн ыла, лоп курдук биир сыл элэс гынан ааста. Алексей Егоров төһө даҕаныкылгас кэмҥэ үлэлээтэр, бу “Чурапчы” ТХПК үлэтэ-хамнаһа салгыы сайдарыгар балысхан элбэх үлэни олус эппиэтинэстээхтик тэрийэн үлэлэттэ. Манна даҕатан эттэххэ, кини быһаччы салайыытынан халбаһыны оҥорор цех саҥалыы тииптээх гына тутулунна, тэрилтэ бородууксуйатын Дьокуускай куоракка киллэрэн атыылырга нэдиэлэҕэ икки сырыы оҥоһуллар буолла, улууспутугар аан бастакытын оҕоломмут дьахталларга көрүллэр сэртэпикээт эмиэ “Чурапчы” ТХПК нөҥүө ааһар буолла, итиэннэ бу соторутааҕыта оройуоммутугар үүт соҕотуопкатыгар сыананы үрдэтии эмиэ бу барыта бырабылыанньа бэрэссэдээтэлин өҥөтүнэн буолла.
Ол эрэн бүгүҥҥү мунньах биир сүрүн соһуччу өрүтүнэн, Алексей Гаврильевич бэйэтин баҕа өттүтүнэн үлэлээбит тэрилтэтиттэн боломуочуйатын устубута буолла. Манна мустубут 100-тэн тахса пайщик эдэр салайааччы үлэтин отчуотун улахан болҕомтолоохтук иһиттилэр. Дакылааттаан бүтэн баран, Алексей Егоров, кээпэрэтиип бырабылыанньатын саҥа бэрэссэдээтэлин дуоһунаһыгар Николай Ильич Петрову хандьылаат быһыытынан билиһиннэрдэ.
Улахан сүбэ мунньахха Чурапчы улууһун баһылыга Степан Саргыдаев уонна урукку сылларга уһуннук, өрө таһаарыылаахтык бырабылыанньа бэрэссэдээтэлинэн үлэлээбит Николай Аржаков кыттыыны ыллылар.
“Алексей Гаврильевич биллэн туран, “тохтуубун” диэн уустук быһаарыныыны ылынна. Бэйэбит даҕаны улаханнык соһуйан хааллыбыт. Ол гынан баран киһи бэйэтин дьылҕатын бэйэтэ быһаарынар. Онон мин бүгүн махтаныах эрэ тустаахпын, Алексей Егоров кылгастык эрээри чаҕылхайдык үлэлээтэ. Кырдьыктыы, ыллыҥ эрэ, бу киһи оҥоруо, ити киһи олоруо диэн этэргэ эрэ дөбөҥ. Ол гынан баран чахчы үлэлэтиигэ уонна сөптөөх киһини булан ылыы сүрдээх уустуктардаах буолар. Бүгүҥҥү күҥҥэ каадыр тиийбэтэ, дьон-сэргэ салалта өттүтүгэр тардыспат буолуута, холобура билигин сүрдээх элбэх ыччаппыт чааһынай бизнес өттүн талаллар, ол хайысхатыгар күүскэ үлэлэһэллэр. Ону таһынан үчүгэй ыччаттар үгүстэрэ киин куораттарга, бырамыысалыннас салааларыгар барыталаатылар. Онон тыа хаһаайыстыбатын хайысхатыгар билигин кистэл буолбатах, каадыр бэлиитикэтин чааһа сүрдээҕин сыппаан турар. Итиннэ сөптөөх киһини буларга ыарахан. Онон элбэх кэпсэтиилэр, сүбэлэһиилэр кэннилэриттэн Николай Ильич Петровка, хандьыдаат быһыытынан тохтоон турабыт. Николай Ильич улахан баай уопуттаах салайааччы уонна салалтаҕа өр кэмҥэ үлэлээбит, тыа хаһаайыстыбатын миниистиригэр тиийэ үүммүт киһи буолар”, — диэн Степан Анатольевич эттэ.
“Ханнык баҕарар оҥорон таһаарар тэрилтэ кылгас, уһун да кэмҥэ тутатына барыска тахсан байан-тайан барбат, ити ордук тыа хаһаайыстыбаларын тэрилтэлэригэр сыһыаннаан этэбин. Ону эһиги бааһынай хаһаайыстыба баһылыктара бары бэркэ билэҕит, өйдүүгүт. Мин бэйэм манна 24 сыл үлэлээтим, дьиҥнээх исписээлинэһим тутуу салаата, онтон 2000 сыллаахтан саҕалаан тыа хаһаайыстыбатыгар Андрей Тимофеевичка сыстаммын, кини миигин үөрэтэн-такайан этэргэ диэри уон сыл устата бэйэм бу кээпэрэтииби салайан кэлбитим. Манна ыарахаттар да, үчүгэй да өрүттэр бааллар. Ол гынан баран, сүрүнэ, Чурапчы кээпэрэтиип Саха сиригэр эрэ буолбакка Арассыыйаҕа тиийэ, бэйэбит бородууксуйабытын дьоҥҥо-сэргэҕэ төһө кыалларынан тарҕатан, кинини бренд оҥорон, билигин ханна да тиийдэххэ ынах арыытын, убаһа этин “Чурапчы киэнэ” диэтэхтэринэ бары билэҕит, хайдахтаах курдук халыҥ уочарат буола түһэрин. Ити барыта бу биһиэхэ эрдэ үлэлээбит, биһиги киэн туттар каадырдарбыт үлэлэрин түмүгэ. Мин манна кэнники үлэлээбит кэмнэрбэр үлэлэспит финасовай өттүгэр Анна Петровнаҕа, экономическай отделга Владимир Ядрихинскай, сбыт отделыгар икки эдэр уолаттарбыт Больницкайдаах Васильев, инженер уолаттарбыт Поповтар – кинилэр баар буоланнар биһиги тэрилтэни аатын-суолун түһэрбэккэ кэлбиппитинэн кинилэргэ өссө төгүл, эһиги ортоҕутугар дириҥник махтаныахпын баҕарабын. Тэрилтэни – каадыр быһаарар! Мин кэннибиттэн Алексей Гаврильевич анаммытыгар биһиги улаханнык үөрбүппүт, кини өссө уһуннук үлэлээбитэ буоллар бу тэрилтэни барыска таһааран күүстээх үлэ салҕаныахтаах этэ. Онтон ити өр кэпсэтиилэр кэннилэриттэн Николай Петров кандидатурата саамай сөптөөҕүнэн таҕыста. Кини тыа хаһаайыстыбатыттан ыраах киһи буолбатах, бу үлэни кыра сааһыттан билбит, миниистир солбуйааччытынан үлэлии олордоҕуна элбэхтэ бииргэ үлэлэспит киһим”, — диэн Николай Аржаков бэйэтин этиитигэр иһитиннэрдэ.
Пайщиктар ортолоругар куоластааһын түмүгүнэн, 100% өйөбүлү ылан, Николай Ильич Петров – “Чурапчы” ТХПК саҥа бэрэссэдээтэлинэн ананна.
“Сүрүн сыалбыт-сорукпут диэн эт буоллун, үүт буоллун төһө кыалларынан элбэх дохуоту ылыы. Онуоха биллэн туран аҥардас кормовой единицэнэн, кыстаппыт эрэ киһи диэммит сүөһүбүтүн аһата тураммыт элбэх дохуоту үүккэ аахсыбаппыт. Урукку систиэмэлэри сөргөхсүтэммит кырата 2000 лиитэрэ үүтү туттарыахтаахпыт, күүскэтик төлөһүтүү үлэтин ыытыахтаахпыт – ол барыта биһиги үлэбит-хамнаспыт түмүгэ буолуохтаах. Кээпэрэтиип сүрүн соругунан пайщиктаахтарын дохуотун үрдэтии буолар, инньэ гынан 193 нүөмэрдээх бэдэрээлинэй сокуоҥҥа олоҕуран сөптөөх үлэни тэрийэммит “Чурапчы” ТХПК сайдарын туһугар, мин билиибин-көрүүбүн, сатабылбын барытын ууран тураммын үлэлиэм диэн эрэннэрэбин. Эһигини кытары ыкса сибээстээхтик биир киһи курдук үлэлиэхпит диэн бүк эрэллээхпин”, — диэтэ Николай Ильич.
Сэмэн Жендринскэй