«Уссурийск олохтооҕо командирдаах танк номоххо киирбит «Алеша» хорсун быһыытын хатылаата», — диэн «УссурийскМедиа» ИА кэрэспэдьиэнэ сиһилии суруйар. Ол курдук, Примория олохтооҕо, Камень-Рыболоваттан төрүттээх танка командира Иван Б., ону сэргэ икки Саха сирин олохтооҕо — наводчик-оператор Михаил М. уонна механик-суоппар Вячеслав Е. — бойобуой сорудаҕы толорууга хорсун быһыыны уонна кыайыы туһугар бэйэни харыстаммат буолууну көрдөрбүттэр. «Тигр» танка экипаһа өстөөх уотун аннынан штурмалыыр бөлөх опорнай пууҥҥа тиийэрин хааччыйбыт.
Чурапчы улууһуттан сылдьар Михаил М. былырыын күһүн быстах хомуурга ыҥырыллан, сулууспалыы барбыт. Эдэр киһи мотострелковай дивизия танк полкатыгар түбэспит.
Байыаннай дьайыы бара турар сиригэр Михаил М. танка экипаһыгар наводчик-операторынан анаммыт. Кини командира Иван Б. уонна Саха сириттэн сылдьар механик-суоппар Вячеслав Е. кытта сарын сарыннарыттан өйөнсөн, араас сытыы кыргыһыылары ааспыттар. «Тигр» экипаһы бойобуой соруктарын толороллоругар харсыһыы линиятын биир саамай уустук уонна ыарахан учаастагар туруорбуттар. Бэс ыйын 4 күнүттэн өстөөх Арассыыйа Сэбилэниилээх күүстэрин бөлөҕүн икки аҥыы араарар сыалтан көмүскэнэр кирбиини алдьатыыга чаҕылҕанныы сорунуу оҥорбут.
Ол дьоруойдуу күҥҥэ биһиги штурмалыыр бөлөхпүтүн аһардарга «Тигр» танка экипаһыгар эппиэтинэстээх сорук турбут.
Бэлэмнэниигэ биир суукка бэриллибит. Уолаттар эрдэттэн бэлиэтэниллибит сирдэригэр сатыы хааман тиийбиттэр, сыалларын табалларыгар табыгастаах позицияларын сыаналаабыттар, штурмалыыр бөлөхтөрү кытта бииргэ хардарыта үлэлииргэ бэлэмнэммиттэр уонна бойобуой массыыналарын бэрэбиэркэлээбиттэр.
Ол кэнниттэн «тигрдар» сорудахтарын толорууга киирбиттэр. Кинилэр танкаларын хаххаттан таһааран, сыалларын көнөтүк ыталларыгар анаан өстөөх опорнай пуунуттан 100-150 миэтэрэ тэйиччи сытар позицияҕа тиийбиттэр.
Бастакы ытыы кэнниттэн өстөөх тута тиэтэллээхтик блиндаһыттан уонна окуопатыттан куота сатаабытын биһиги наводчик-операторбыт быһаарыылаах дьайыылары оҥорон, тохтоппут. Иккис, үһүс уонна төрдүс ытыы оруобуна сыалга түбэһэн, өстөөх биһиги танкистарбытыттан саһар кыахтара кыратык да үөскээбэтэх.
Өстөөх артиллерията «Тигр» танканы табыыга уот аһан бачыгыраппыт. Икки орудиенан ытыалаабыттар. Механик-суоппар маневр оҥорон саҕалаабыт.
Төһө да танканы ытыалыылларын үрдүнэн «тигрдэр» бойобуой сорудахтарын салгыы толорон, снарядтары чопчу сыалга табан ыытыалаабыттар. Танкистар быһаарыылаах уонна дьаныардаах дьайыыларынан өстөөх опорнай пуунун флангатыгар штурмалыыр бөлөхтөрү өйөөбүттэр. Биһиги танкистарбыт Украина Сэбилэниилээх күүстэрин саллааттарыгар төбөлөрүн да көтөҕөр кыахтарын үөскэппэтэхтэр.
«Тигр» экипаһа туруоруллубут соругу чиэһинэйдик уонна дьоһуннаахтык толорон, штурмалыыр бөлөхтөр өстөөх опорнай пуунун ылалларын хааччыйбыт. Үрдүк көрдөрүүлэри ситиһэн, ону сэргэ хорсун быһыыны көрдөрөн танка экипаһа судаарыстыбаннай наҕараадаларынан чиэстэннилэр. Ол курдук, биир дойдулаахпыт Михаил М. «Хорсунун иһин» мэтээлинэн наҕараадаланна. Ол иннинэ ыам ыйыгар роталарыттан биэс уол буолан, «Бойобуой килбиэнин иһин» РФ Оборонатын министиэристибэтин наҕараадатын ылбыт.
Биир дойдулаахпыт кэргэнэ, эдэр ыал ийэтэ:
— Кэргэним ити киирсиилэрин кэнниттэн сибээскэ тахса сылдьыбыта. «Биир бааһырбыт киһилээхпит. Биһиги Ванялыын кыра эчэйиилээхпит. Бэрт кыранан тыыннаахтыы умайбатыбыт», — диэн кэпсээбитэ. «Тигр» танка экипаһа оҥорбут хорсун быһыытын туһунан интэриниэккэ сиһилии суруйбуттарын аахпытым. Бу иннинэ сайын Приютнай нэһилиэнньэлээх пуун чугаһыгар турар көмүскэнэр кирбиини өстөөх көҥү көтөргө холоммут. Кэргэнним онно 3-тэн тахса сыалы булан, туораппыт. Олортон биирдэстэрин салайыллар снарядынан 4,5 км тэйиччиттэн ытан туораппыт. Ол түмүгэр өстөөх бронетехниката табыллыбыт. Бойобуой сорудахтары үрдүк көрдөрүүлээхтик толорон, хорсун быһыыны көрдөрөн, Суворов мэтээлинэн наҕараадаламмыта. Кэргэним олус тулуурдаах, кытаанах майгылаах, эр киһилии хорсун санаалаах киһи. Сылтан ордук сырыттылар. Бүтэн кэлэллэрэ буоллар диэн баҕа санаалаахпын. Билигин кинилэр алдьаммыт массыыналары оҥорор пууҥҥа үлэлии сылдьаллар.
Марфа Петрова.